نتایج لایه نگاری محوطه گردی شیطان در دشت پیرانشهر؛ شواهدی از دوره مس و سنگ و اشکانی

دشت پیرانشهر به دلیل وجود رودخانه های دائمی و پر آب هم چون زاب کوچک و خاک حاصلخیز و مناسب برای کشاورزی، همواره از پیش ازتاریخ تا عصر کنونی موردتوجه جوامع انسانی بوده است. در سال های اخیر به دلیل کنترل آب های مرزی اقدام به ساخت چندین سد شده است که سد کانی شینکا ازجمله این سدها است. محوطه گردی شیطان، یکی از محوطه هایی است که در چارچوب برنامه نجات بخشی سد کانی شینکا مورد کاوش قرار گرفت. هدف اصلی از کاوش این محوطه، برآورد اولیه از وضعیت لایه های باستانی بود تا در صورت ضرورت کاوش نجات بخشی، برنامه ای بلندمدت تدوین شود؛ از این رو، گمانه لایه نگاری در قسمت مرتفع تپه ایجاد شد و در نتیجه کاوش مشخص شد که این محوطه دارای بیش از سه متر نهشته های باستانی شامل دوره های اشکانی، مس وسنگ متاخر (پیزدلی) و مس وسنگ قدیم (دالما) است. اگرچه محوطه گردی شیطان در راستای پروژه نجات بخشی کاوش شد، اما با این وجود پرسش هایی نظیر جایگاه و چگونگی دوره های شناسایی شده، ازجمله دوره دالما موردتوجه قرار گرفت. درنهایت، این نوشتار سعی بر این دارد که یافته های حاصل از کاوش، معرفی و طبقه بندی شوند و ازطریق نتایج منتشر شده محوطه های دیگر به مقایسه تطبیقی یافته ها بپردازد. مطالعه سفال های به دست آمده از لایه های دالمایی نشان می دهد که محوطه گردی شیطان غالب گونه های سفالی منتسب به فرهنگ دالما را دارا بوده و هم چنین با توجه به شناسایی سفال های نوع پیزدلی می توان مرحله گذار به این فرهنگ را نیز مورد بررسی قرار داد. در نوشتار حاضر ضمن ارائه یک لایه نگاری از محوطه، سعی شده است که یافته های به دست آمده، مخصوصا سفال نیز معرفی و طبقه بندی شوند. نتایج اولیه کاوش گردی شیطان نشان داد که یکی از سکونتگاه های شاخص مربوط به دوره دالما در جنوب دریاچه ارومیه بوده است.