مطالعه واکنش برخی از ژنوتیپ های کنجد به تنش خشکی در شرایط آب و هوایی مهران

منطقه مهران از مناطق کشت کنجد در کشور می باشد. هدف از این مطالعه کشت ارقام کنجد در منطقه مهران در سال زراعی 1401 در شرایط آبی و تنش خشکی به منظور شناسایی ارقام برتر از لحاظ عملکرد و متحمل به تنش خشکی است. 14 رقم کنجد به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه ایلام در مهران کاشته شد. عامل اصلی شامل بدون تنش و تنش خشکی و عامل فرعی ژنوتیپ های کنجد بود. آبیاری در محیط آبی براساس 100 و در محیط تنش براساس 200 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر انجام شد. صفات اندازه گیری شده عملکرد اقتصادی، تعداد کپسول در بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ، طول کپسول، عرض کپسول، وزن تر و خشک کپسول و ارتفاع بوته بودند. ژنوتیپ های مورد مطالعه از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنی داری با یکدیگر در هر دو محیط آبی و تنش داشتند. تنش بر کلیه صفات به استثنای طول کپسول، تعداد برگ، تعداد کپسول در بوته و تعداد شاخه فرعی تاثیر داشت. در شرایط آبی رقم یلووات بیشترین و رقم ناشکوفا کمترین عملکرد را داشتند. در شرایط تنش رقم هلیل دارای بیشترین و ناز چند شاخه دارای کمترین عملکرد بودند. شاخص های GMP، STI و MP بیشترین همبستگی را با عملکرد در شرایط آبی و تنش داشتند و لذا به عنوان بهترین شاخص انتخاب شدند. با استفاده از بای پلات دشتستان2، شوین و هلیل به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد بالا در محیط بدون تنش و با تنش معرفی شدند.