طراحی یک مدل DSGE جهت بررسی اثرات تکانه های ارتقای بهره وری تجهیزات نفتی ساخت داخل و قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران

گستردگی صنعت ساخت تجهیزات نفتی در داخل کشور و پیوند گسترده آن با سایر بخش های اقتصاد، موجب شده که در صورت تقاضا برای تجهیزات نفتی داخلی، ارزش‏افزوده ‏زیادی در این بخش ایجاد شود. با این حال، بسیاری از شرکت های بالادست صنعت نفت به دلیل پایین بودن کیفیت و بهره وری این تجهیزات، استفاده از تجهیزات خارجی را ترجیح می دهند. از سوی دیگر، تکانه های قیمت نفت نیز به دلیل سهم بالای بخش نفت در تامین درآمدهای ارزی کشور می تواند وضعیت اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار دهد. در مطالعه حاضر تلاش شده که با طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نئوکینزی، اثرات تکانه های ارتقای بهره وری تجهیزات نفتی ساخت داخل و قیمت منفی نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران بررسی شود. برای برآورد پارامترهای مدل از داده های سال های 1396-1352 استفاده شده است. نتایج برآورد مدل به روش بیزین نشان می دهد که تکانه بهر ه وری موجب افزایش تولید و صادرات نفت، تولید کل، اشتغال و سرمایه گذاری نفتی، مخارج دولت و سرمایه گذاری غیر نفتی شده و در مقابل، تورم، تولید و مصرف غیر نفتی را کاهش می دهد. در ارتباط با تکانه منفی قیمت نفت، تولید و صادرات نفت نسبت به این تکانه واکنش مثبت داشته که یکی از دلایل آن، کاهش درآمدهای نفتی و تلاش برای دستیابی کافی به درآمدهای ارزی مورد نیاز بودجه است. تولید غیر نفتی را نیز بعد از افزایش اندک، کاهش داده و اثر منفی بر میزان مصرف، سرمایه گذاری نفتی، درآمدهای نفتی، مخارج دولت و حجم پول دارد.