‏پاسخ عملکرد و محتوای روی و فسفر دانه گندم به پرایم بذر با روی تحت کاربرد سطوح مختلف کود فسفر

پرایم بذر (پیش تیمار بذر) با عناصر غذایی می تواند در افزایش رشد و عملکرد گیاهان زراعی موثر باشد. پرایم بذر با عناصر غذایی از روش های ساده،  موثر و کارآمد محسوب می گردد که مورد پذیرش محققین و کشاورزان در جهت افزایش رشد گیاه در مرحله گیاهچه ای، استقرار بهتر و عملکرد دانه و نیز کیفیت دانه قرار گرفته است. مطالعه حاضر به جهت بررسی تاثیر پرایم بذر با عنصر روی و تحت کاربرد مقادیر مختلف کود فسفر بر عملکرد و محتوای روی و فسفر دانه در یک رقم گندم زمستانه تحت شرایط دیمکاری در مزرعه تحقیقاتی دانشکده  کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 1401-1400 طراحی گردید. آزمایش از دو تیمار اصلی تشکیل شده بود: پرایم بذر (هیدروپرایم و پرایم با روی) و سطوح مختلف کود فسفر (چهار سطح، 20، 40 و 60 کیلوگرم در هکتار). آزمایش به صورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی (2×4) و بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا گردید. دو فاکتور آزمایش شامل پرایم بذر و کود فسفر بودند. عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و محتوای عنصر روی و نیز فسفر دانه در پاسخ به پرایم با روی و کاربرد مقادیر مختلف کود فسفر مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش به صورت مزرعه ای و تحت شرایط دیمکاری در طول  فصل رشد گندم انجام گرفت. رقم گندم مورد استفاده ریژاو بود. بذور با محلول 3/0 درصد (وزن/حجم) سولفات روی 7 آبه و به روش غوطه وری پرایم گردیدند. تیمار کود فسفر قبل از کشت بذور انجام گرفت. تیمار صفر کودی (عدم کاربرد کود) به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. پرایم بذر با محلول سولفات روی میزان محتوای روی دانه را در مقایسه با پرایم با آب در حدود 16 ‏برابر افزایش داد. پرایم بذر با روی و نیز کود فسفر و اثر متقابل این دو عامل تاثیر معنی داری بر تعداد دانه در سنبله، عملکرد ‏دانه و محتوای عنصر روی و فسفر دانه داشت. کاربرد فسفر به میزان 60 کیلوگرم در هکتار موجب افزایش بیشترین عملکرد دانه و نیز ‏محتوای فسفر دانه گردید. فسفر استفاده شده و به خصوص در میزان بالای آن موجب کاهش معنی دار روی  دانه گردید. بیشترین ‏عملکرد دانه از پرایم بذر با روی و کاربرد 60 کیلوگرم فسفر در هکتار حاصل گردید. نتایج دیگر این آزمایش نشان داد که پرایم بذر با روی موجب افزایش محتوای ‏روی دانه و کاهش فسفر دانه گردید. یافته های این آزمایش نشان دهنده تاثیر مثبت پیش تیمار بذر با روی بود هر چند این سودمندی تحت تاثیر میزان کود فسفر استفاده ‏شده قرار گرفت.