اثر کود نیتروژن و تراکم بوته بر ویژگی های رشد، اجزای عملکرد و عملکرد دانه برنج

به منظور بررسی اثر کود نیتروژن و تراکم بوته بر ویژگی های زراعی برنج رقم طارم هاشمی، آزمایشی به صورت طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال های 1397 و 1398 در مزرعه ای شخصی واقع در شهرستان ساری اجرا شد. مطالعه حاضر با یک تیمار آزمایشی و در 10 سطح اجرا شد که از T1 تا T10 نامگذاری شدند. هر سطح تیماری از تلفیق تراکم بوته (کپه در مترمربع) و تقسیط کود نیتروژن تشکیل شد. T1: 20 کپه + (50 درصد بعد از نشاکاری + 50 درصد ابتدای پنجه دهی)، T2: 20 کپه + (33/3 درصد بعد از نشاکاری + 33/3 درصد ابتدای پنجه دهی + 33/3 درصد آغازش خوشه)، T3: 20 کپه + (40 درصد بعد از نشاکاری + 40 درصد ابتدای پنجه دهی + 20 درصد پایان ظهور خوشه)، T4: 20 کپه + (33/3 درصد بعد از نشاکاری + 33/3 درصد آغازش خوشه + 33/3 درصد پایان ظهور خوشه) به عنوان شاهد، T5: 30 کپه + (33/3 درصد بعد از نشاکاری + 33/3 درصد ابتدای پنجه دهی + 33/3 درصد آغازش خوشه)، T6: 30 کپه + (40 درصد بعد از نشاکاری + 40 درصد ابتدای پنجه دهی + 20 درصد پایان ظهور خوشه)، T7: 30 کپه + (33/3 درصد بعد از نشاکاری + 33/3 درصد آغازش خوشه + 33/3 درصد پایان ظهور خوشه)، T8: 30 کپه + (25 درصد بعد از نشاکاری + 25 درصد ابتدای پنجه دهی + 25 درصد آغازش خوشه + 25 درصد پایان ظهور خوشه)، T9: 40 کپه + (33/3 درصد بعد از نشاکاری + 33/3 درصد آغازش خوشه + 33/3 درصد پایان ظهور خوشه) و T10: 40 کپه + (40 درصد بعد از نشاکاری + 40 درصد آغازش خوشه + 20 درصد پایان ظهور خوشه). نتایج نشان دادند که اثر سال بر عملکرد دانه معنی دار نشد. اما محتوای نیتروژن دانه با اختلافی معادل 0/18 درصد در سال دوم کمتر شد. حداکثر تعداد کل پنجه در کپه (18/6 پنجه)، طول خوشه (25/0 سانتی متر) و شاخص برداشت (40/9 درصد) به ترتیب تحت تیمارهای T1، T2 و T3 به دست آمدند. عملکرد دانه تحت تاثیر تیمار آزمایشی معنی دار نشد، با این حال حداکثر مقدار آن (6865 کیلوگرم در هکتار) به موجب افزایش تعداد خوشه در مترمربع (510 خوشه)، برای تیمار T9 حاصل شد که افزایشی معادل 19/0 درصد را در مقایسه با تیمار شاهد (T4) نشان داد. پیشنهاد می شود جهت دستیابی به حداکثر عملکرد دانه در شمال ایران، تراکم 40 کپه در مترمربع با تقسیط نیتروژن به روش 33/3 درصد بعد از نشاکاری + 3/33 درصد آغازش خوشه + 33/3 درصد پایان ظهور خوشه (T9) درنظر گرفته شود.