مطالعه مردم شناختی دین باوری و سلامت اجتماعی با تاکید بر باورها و مناسک باروری؛ مورد مطالعه: زنان شهر ایلام

 بارداری از مقاطع حساس و ویژه ای است که همواره به جهت آرامش بخشی و سلامت مادر و نوزاد با انجام مناسک مذهبی همراه است و درحقیقت بسیاری از زنان باردار به مباحث مذهبی و دینی در دوران بارداری خود اهمیت می دهند. در این پژوهش مناسک و باورهای باروری توصیف و با مبانی دینی و مکاتب مردم شناختی تطبیق داده شد.

 پژوهش حاضر از نوع کیفی و روش آن قوم نگاری است. جامعه هدف تمام زنان متاهل شهرستان ایلام بودند که تجربه دست کم یک بار بارداری را داشتند. شیوه نمونه گیری گلوله برفی بود و تعداد اطلاع رسان ها 25 نفر بودند که از طریق اصل اشباع (بسندگی) تعداد آنان مشخص شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند.

 نتایج به دست آمده نشان می دهد که باورها و مناسک مذهبی ضمن کاهش استرس و افسردگی های زایمان، موجب آرامش روان، نشاط و شادابی زن باردار می شود. انجام مناسک مذهبی همچون قربانی، گذاشتن قرآن و ادعیه بالای سر نوزاد و زن زائو برای دفع آل (جن)، برداشتن کام نوزاد با تربت امام حسین (ع) و بریدن جفت و انداختن آن بالای پشت بام مسجد همگی از مواردی است که بیانگر پیوندخوردن باورها و مناسک سنتی با باورهای مذهبی است.

 ورود زنان به اجتماع و پذیرش آنان در جوامع سنتی تنها با باروری بوده و پذیرش نوزاد نیز همراه با اجرای مناسک و با باورهای مذهبی و عامیانه خاصی برای راه یافتن به درون جامعه صورت گرفته است و برخی از مناسک مذهبی و توصیه های صورت گرفته در بارداری، نازایی یا سقط جنین با نظریات اندیشمندان اسلامی مطابقت دارد که نشان دهنده رسیدن مطالب پزشکی به صورت سینه به سینه به عامه جامعه است.