مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی هیجان مدار بر اجتناب شناختی و کنترل فکر بیماران اتوایمن

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان شناختی هیجان مدار بر اجتناب شناختی و آمیختگی فکر و عمل بیماران اتوایمن صورت گرفت.

روش پژوهش، از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل نامتعادل بود. جامعه آماری کلیه بیماران اتوایمن شهر تهران که در سال 1398 به مراکز درمانی شهر تهران مراجعه کردند، را شامل شد. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 45 نفر از بیماران اتوایمن شهر تهران به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. این تعداد نمونه به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر گروه آزمایش 1 و 15 نفر گروه آزمایش 2) و یک گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده، دو پرسشنامه اجتناب شناختی (سکستون و داگاس، 2004) و مقیاس تجدید نظر شده درآمیختگی فکر- عمل (فرم فارسی مقیاس تجدید نظر شده پورفرجی، محمدی و تقوی، 2008) بود. با استفاده از مدل تحلیل کوواریانس چندمتغیری داده ها، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

در نهایت، یافته ها نشان داد که اثربخشی دو روش درمانی ذهن آگاهی و شناختی هیجان مدار بر مولفه های اجتناب شناختی مطلوب است ولی با توجه به میانگین روش درمانی «شناختی هیجان مدار» بیشتر از روش درمانی «ذهن آگاهی» بر مولفه های اجتناب شناختی موثر است.

همچنین، در هر سه مولفه آمیختگی فکر و عمل روش درمانی ذهن آگاهی بیشتر از روش درمانی شناختی هیجان مدار بر مولفه های آمیختگی فکر و عمل اخلاقی، آمیختگی فکر و عمل احتمالاتی برای خود و آمیختگی فکر و عمل احتمالاتی برای دیگران موثر است.