برهان «انسان معلق در فضا» در اضحویه ابن سینا: (تحلیل، مقایسه، نقد)

در رساله اضحویه ابن سینا، استدلالی برای نشان دادن اینکه حقیقت آدمی چیست آمده که می توان گفت: هسته اصلی برهان انسان معلق در فضا در آن وجود دارد. این مقاله به گزارش این استدلال، تحلیل و نقد آن، بررسی ربط ونسبت این استدلال با برهان مشهور انسان معلق در فضا، مقایسه استدلال یادشده با این برهان در کتاب های دیگر او، و اشاره به سیر این برهان در همه آثار ابن سینا، و نیز نقد یکی از تحلیل های ارائه شده در این باب اختصاص دارد. بدین سان، روشن می شود که استدلال یادشده مقدمه های اصلی برهان انسان معلق در فضا را واجد است، اما نیازمند تکمیل و اصلاح است. ازاین رو، در آثار بعدی، عناصری بر آن افزوده و عناصری از آن کاسته شده و جایگاهی فراتر یافته است. سیر برهان انسان معلق در آثار ابن سینا از اضحویه تا مباحثات تاییدکننده این ادعای اوست که تفاوت حال خود با دوران جوانی خویش را تنها در پختگی بیشتر معلومات دوره جوانی دانسته است.