تحلیل جایگاه دانش بومی در توسعه پایدار روستایی

دانش، سنگ بنای توسعه است؛ ولی متاسفانه دانش بومی تا این اواخر مفاهیم «واپسگرایی» و «ایستایی» را به ذهنها متبادر می کرد که آن هم ناشی از افکار، رویکرد ها و نظریه های کلاسیک توسعه از جمله نوسازی و رهیافتهای انتقال فناوری به کشاورزان کشورهای در حال توسعه بود. اما می توان گفت که با بروز مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ناشی از کاربرد فناوری های نسنجیده و استفاده جانبدارانه از فرهنگ غربی در کشور های در حال توسعه، رویکردهای درون زا، نظریه های روستایی پایدار و راهبرد های کشاورز- نخست، مطرح شد. تحت تاثیر این رویکردهای جدید، مردم روستایی، ظرفیتهای محلی، دانشها و مهارتهای آنها در اولویت واقع شد و مورد توجه متخصصان امور توسعه قرار گرفت. در این مقاله سعی شده است تا با توجه به ادبیات موضوع و روش شناختی توصیفی تحلیلی و با شیوه اسنادی به این دو سؤال پاسخ داده شود:1- چه تفاوتهایی بین دانش بومی و رسمی وجود دارد؟
2- نقش و جایگاه دانش بومی در توسعه روستایی پایدار چیست؟
یافته ها نشان می دهد که گرچه بین دانش بومی و رسمی تفاوتهایی وجود دارد، اما نباید آنها را در مقابل هم قرار داد؛ زیرا آنها مکمل یکدیگرند و از تلفیق آنها می توان به موفقیتهایی رسید که برای هیچکدام به تنهایی امکانپذیر نیست. براساس پارادایمهای جدید توسعه روستایی به منظور حل مشکلات روستایی، ابتدا باید به راه حلهای بومی رجوع کرد، اگر کارساز بود، آنها را تقویت و بهبود بخشید؛ در غیر این صورت از راه حلهای بیرونی استفاده و آنها را آزمایش کرد.