بررسی تحمل به تنش شوری ژنوتیپ های گندم دوروم حاصل از دو روش گزینش کشت درون شیشه ای و مزرعه ای در مرحله گیاهچه

بر مبنای نتایج دو آزمایش ارزیابی درون شیشه ای و مزرعه ای، هشت ژنوتیپ گندم دوروم [Triticum turgidum L. subsp. Durum (Desf.) Husn.] شامل سه ژنوتیپ متحمل و یک ژنوتیپ حساس از هر آزمایش انتخاب و در این بررسی استفاده شد. واکنش ژنوتیپ ها نسبت به شوری طی دو دوره 10 و 20 روزه در مرحله گیاهچه ای با اعمال سه سطح شوری شامل شاهد 0، 75 و 150 میلی مول نمک طعام در لیتر در سال 1380 در دانشگاه صنعتی اصفهان بررسی گردید. میزان تولید ماده خشک در بوته، سرعت رشد نسبی، میزان آب نسبی، میزان تجمع سدیم، پتاسیم و نسبت +Na/+k در اندام هوایی گیاه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تولید ماده خشک بوته در هر دوره 10 و 20 روزه تنش به طور معنی داری (0.01>P) تحت تاثیر ژنوتیپ و سطوح سطوح شوری قرار دارد و افزایش سطوح شوری باعث کاهش تولید ماده خشک در گیاه می گردد. سرعت رشد نسبی گیاه و همچنین میزان آب نسبی در ژنوتیپ ها با نسبت های متفاوت تحت تاثیر سطوح شوری کاهش یافت. افزایش سطوح شوری طی دو دوره تنش شوری باعث افزایش غلظت سدیم و کاهش غلظت پتاسیم و نسبت +Na/+K در ژنوتیپ های مورد بررسی گردید. بعد از 20 روز و در تیمار 150 میلی مول نمک، میانگین ماده خشک ژنوتیپ های متحمل کشت درون شیشه ای (97.2 میلی گرم در بوته) بطور معنی داری بیش از میانگین ژنوتیپ های متحمل مزرعه ای (85.6 میلی گرم در بوته) بود. ژنوتیپ های دیپر – 6 و پریون – 1 (متحمل کشت درون شیشه ای)، با داشتن غلظت کمتر سدیم، نسبت بالاتر +Na/+K و همچنین سرعت رشد نسبی بیشتر نسبت به سایر ژنوتیپ ها تحمل بیشتری را نسبت به غلظت های بالای شوری نشان دادند. بطور کلی نتایج حاصل نشان داد که ژنوتیپ های انتخابی از روش کشت درون شیشه ای گندم دوروم، در مرحله گیاهچه ای نیز نمود مطلوبی داشته اند.