بررسی وضعیت جمع آوری و دفع زباله های مراکز بهداشتی درمانی شهر شاهرود در سال 1383

زباله های مراکز بهداشتی درمانی بخش مهمی از مواد زاید جامد شهری هر جامعه را تشکیل می دهند که ناشی از فعالیت های پزشکی، پرستاری، دندانپزشکی و... در بیمارستانها و تمامی مراکز بهداشتی، درمانی و تحقیقاتی تولید می شوند. زباله های عفونی واحدهای بهداشتی درمانی شامل کلیه پارچه ها و البسه آلوده به خون، گاز و پنبه مصرف شده برای پانسمان، نمونه های آزمایشگاهی و محیط های کشت، اقلام پلاستیکی مانند سوند، دستکش، سرنگ ها و فیلترهای دیالیز و. .. هستند که جمع آوری و تلنبار نمودن این زباله ها در محیط های روباز و حمل و نقل آنها با وسایل عادی و دفع غیربهداشتی و کنترل نشده آنها امری کاملا خطرناک است.
مهمترین دلیل این که تا کنون راه حل اساسی برای مقابله با زباله های مراکز بهداشتی درمانی طراحی و اجرا نشده است؛ به طوری که این موضوع به بحرانی ترین و جدی ترین مشکلات بهداشتی و زیست محیطی در سطح شهرستان تبدیل شده است و امید است هر چه سریعتر این امر در سر لوحه برنامه های ضربتی دفع زباله های شهری قرار گیرد.
در تحقیق به عمل آمده وضعیت جمع آوری مواد زاید جامد واحدهای بهداشتی درمانی سطح شهر شاهرود از طریق پرسشگری و تکمیل فرم تنظیمی جهت ارزیابی وضعیت جمع آوری و دفع مواد زاید جامد مورد بررسی قرار گرفت.
در بررسی به عمل آمده در 10 درمانگاه دولتی و خصوصی 90% زباله های عفونی و 20% زباله های خطرناک به طریقه غیربهداشتی دفع می گردند. در 5 آزمایشگاه تشخیص طبی 100% زباله های عفونی و 40% زباله های خطرناک به طریقه غیربهداشتی دفع می گردند و در 4 بیمارستان دولتی و خصوصی و مرکز بیماری های خاص و پایگاه انتقال خون کلیه زباله های عفونی و خطرناک به طریقه بهداشتی دفع می گردند. در 6 مرکز تزریقات و پانسمان 100% زباله های عفونی و 44% زباله های خطرناک به طریق غیربهداشتی دفع می گردند. در 175 مطب پزشکی، دندانپزشک و مامایی 100% زباله های عفونی و 85% زباله های خطرناک به طریقه غیربهداشتی دفع می گردند و در 8 مرکز بهداشتی درمانی شهری 100% زباله های عفونی و 0% درصد زباله های خطرناک به طریقه غیربهداشتی دفع می گردند.
نتیجه گیری و پیشنهاد: با عنایت به اینکه در حال حاضر قسمت اعظم زباله های مراکز بهداشتی درمانی شهر شاهرود با وضعیت نامطلوب جمع آوری و دفع می گردد؛ همچنین با توجه به مخاطرات زیست محیطی و بهداشتی دفع بهداشتی این زباله ها، پیشنهاد می گردد با افزایش آگاهی و دانش بهداشتی شهروندان محترم در خصوص ضرورت جمع آوری و دفع بهداشتی زباله های عفونی از طریق رسانه های عمومی، نشریات آموزشی و. .. در جهت ارتقاء سطح سلامت عمومی شهروندان گام برداریم. همچنین استفاده از کیسه های پلاستیکی مخصوص با رنگ زرد منقوش به علامت مخصوص زباله های عفونی خطرناک در مبداء تولید، تحویل زباله در زمان مقرر، استفاده از وسایط نقلیه مخصوص جهت جمع آوری زباله های عفونی، مدیریت صحیح، تعلیم و تربیت کارگران و. .. همچنین پیش بینی مکان های مخصوص جهت نگهداری موقت زباله های بیمارستانی، اختصاص سازمانی مناسب جهت برنامه ریزی و ساماندهی از سوی شهرداری و در نهایت دفع بهداشتی زباله های بیمارستانی از طریق بی خطرسازی زباله های بیمارستانی و یا سوزاندن توصیه می گردد.