سراپای
نویسنده:
چکیده:
در فرهنگ های فارسی واژه سراپای به معنی «سرتاپا، از سرتاقدم، مجموعه اندام ها، همه، تمام» آمده است. در این معانی در آثار منظوم و منثور فارسی شواهد بی شماری برای آن می توان به دست داد.
در لغت نامه دهخدا، برای معانی مذکور این واژه، بیت زیر از شاهنامه به عنوان نخستین شاهد آورده شده است:به زندانیان جامه داد نیز سراپای و دینار و هرگونه چیزدقت در این شواهد به روشنی نشان می دهد که مقصود شاعر از این واژ غیر از آن معنای آشنایی است که در فرهنگ ها آمده است.
این واژه در شاهنامه بیست و هفت بار به کار رفته است که، در این میان، گمان می رود که، دست کم در بیت مذکور، نه معنای معمول آن چنان که در لغت نامه دهخدا آمده بلکه معنای «خلعت» مراد بوده است. لغت نامه دهخدا معنای «خلعت» را به نقل از غیاث اللغات آورده، اما برای آن شاهدی ذکر نکرده است. در فرهنگ نفیسی نیز همین معنی بدون ذکر شاهد تکرار شده است. تنها در فرهنگ آنندراج برای این معنی شاهدی به نقل از محمدحسین شهرت آمده است:به اندامم لباس سوختن از بی می زیبد چو شمع از تار و پود شعله پوشیدم سراپایی
در لغت نامه دهخدا، برای معانی مذکور این واژه، بیت زیر از شاهنامه به عنوان نخستین شاهد آورده شده است:به زندانیان جامه داد نیز سراپای و دینار و هرگونه چیزدقت در این شواهد به روشنی نشان می دهد که مقصود شاعر از این واژ غیر از آن معنای آشنایی است که در فرهنگ ها آمده است.
این واژه در شاهنامه بیست و هفت بار به کار رفته است که، در این میان، گمان می رود که، دست کم در بیت مذکور، نه معنای معمول آن چنان که در لغت نامه دهخدا آمده بلکه معنای «خلعت» مراد بوده است. لغت نامه دهخدا معنای «خلعت» را به نقل از غیاث اللغات آورده، اما برای آن شاهدی ذکر نکرده است. در فرهنگ نفیسی نیز همین معنی بدون ذکر شاهد تکرار شده است. تنها در فرهنگ آنندراج برای این معنی شاهدی به نقل از محمدحسین شهرت آمده است:به اندامم لباس سوختن از بی می زیبد چو شمع از تار و پود شعله پوشیدم سراپایی
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
65
لینک کوتاه:
magiran.com/p324644
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!