فلسفه علوم قرآنی

علوم قرآنی به مجموعه ای از دانش هایی بیرونی قرآن اطلاق می شود که ما را با قرآن و چگونگی تفسیر آن آشنا می سازد. این دانش به فاصله اندکی پس از نزول قرآن پدید آمد و با رهنمون پیامبر و اهل بیت و شماری از صحابه و تابعان به بالندگی رسید و پس از درگذشت پانزده سده راه طولانی و پر نشیب و فراز را طی نمود. آنچه امروزه به عنوان آثار و نگاشته های علوم قرآنی در اختیار ما قرار گرفته سرمایه گرانسنگی است که از گذشتگان به میراث رسیده و در عرصه های گوناگون قرآن شناخت خدمات شایسته ای ارائه نموده است. آنچه امروزه برای ما، میراث بران این دانش اهمیت دارد بازکاوی و بازنگری بیرونی و نگاه معرفت شناسانه از نوع درجه دوم به این دانش است که اصطلاحا با آن «فلسفه علوم قرآن» اطلاق می گردد. تا از این رهگذر ضمن بازشناخت چند و چون این میراث علمی، کاستی ها و ضعف های آن را تبیین نموده و برای برطرف ساختن آن ها چاره اندیشی کنیم.
مقاله حاضر به این هدف فراهم آمده و نگارنده در آن به بررسی پنج مساله پرداخته است که عبارتند از:1.چیستی علوم قرآنی؛ 2. مراحل تاریخی شکل گیری علوم قرآنی؛ 3. ترابط یا تداخل بخشی از مباحث علوم قرآنی با سایر علوم اسلامی؛ 4. روش شناسی مباحث علوم قرآنی؛5. کاستی های علوم قرآنی