بررسی تاثیر برنامه مراقبتی طراحی شده بر مدت و دفعات ابتلاء شیرخواران به پنومونی در مرکز طبی کودکان شهر تهران

پنومونی، شایع ترین بیماری مرگ بار دوران شیرخوارگی است. از آن جایی که بسیاری از عوامل مستعد کننده ابتلا شیرخوار به پنومونی، ریشه در عملکردهای مراقبتی نادرست از کودک در خانواده دارد، لذا نقش مادر در پیش گیری از این بیماری، شناسایی علایم و انجام مراقبت های لازم در طول دوره بیماری انکارناپذیر است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه مراقبتی طراحی شده بر پیش گیری از پنومونی شیرخواران در بیمارستان مرکز طبی کودکان شهر تهران انجام گرفته است.

این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است. بدین منظور 66 شیرخوار 12-1 ماهه مبتلا به پنومونی بستری در بیمارستان مرکز طبی کودکان و مادران آن ها با توجه به مشخصات مورد نظر برای واحدهای پژوهش و روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با روش تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه، فرم ثبت دفعات و مدت ابتلا شیرخوار به پنومونی و چک لیست مصاحبه ای - مشاهده ای می باشد. انجام مداخله در گروه آزمون به صورت اجرای نظری و عملی برنامه مراقبتی طراحی شده در محیط منزل و با توجه به عملکرد مادر و نقاط ضعف و نیازهای او انجام شد و گروه شاهد نیز از روند جاری مراقبت برخوردار بودند. عملکرد مراقبتی مادران طی سه نوبت در مراحل قبل و بعد از انجام مداخله، مورد مشاهده قرار گرفت و پی گیری کلیه واحدهای پژوهش تا 3 ماه بعد از انجام مداخله ادامه یافت. در پایان، داده ها توسط آزمون آماری تی مستقل و کای اسکوئر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

با آزمون تی مستقل، مدت ابتلا شیرخواران به پنومونی در بین دو گروه آزمون و شاهد، از لحاظ آماری اختلاف معنی داری را نشان می دهد (0.000= P). آزمون آماری کای اسکوئر در مقایسه دفعات ابتلا مجدد شیرخواران به پنومونی در بین دو گروه آزمون و شاهد در طول مدت 3 ماه پی گیری بعد از انجام مداخله با درجه آزادی 1 و 0.163= P اختلاف معنی دار آماری را نشان نمی دهد؛ اما با توجه به این که از نظر بالینی بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود داشت، پژوهش گران احتمال می دهند که با افزایش طول مدت پی گیری، احتمال وجود اختلاف معنی دار آماری وجود دارد.

با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه می توان گفت که به کارگیری برنامه مراقبتی طراحی شده بر دفعات ابتلا مجدد و مدت ابتلا شیرخواران به پنومونی در نمونه های مورد مطالعه تاثیر به سزایی دارد و آموزش در محیط منزل، یکی از روش های مناسب جهت ارتقا عملکردهای مراقبتی مادران است.