بررسی اثرات شدتهای چرا بر میزان مصرف علوفه و عملکرد بز در مراتع استپی منطقه نیر استان یزد

دستیابی به مناسب ترین شدت دام گذاری که به عملکرد بهینه دام و پایداری اکوسیستم مرتعی منجر شود، از اصول اساسی در مدیریت مرتع به حساب می آید و به همین منظور بررسی اثرات شدت های چرای بز بومی یزدی در مراتع استپی استان یزد مورد توجه قرار گرفت. این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو سال (80-1379) در ایستگاه تحقیقاتی مرتع نیر استان اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی در هر بلوک شامل چهار شدت دام گذاری زیاد، متعادل، کم و شاهد بودند. هرساله مصادف با زمان آمادگی مرتع چرای دام، در قطعات آزمایشی تخصیص یافته به تیمارهای آزمایشی، به شیوه تناوبی از بلوک اول آغاز و پس از چهار دوره چرای 45 روزه در محل بلوک سوم خاتمه یافت. در این مطالعه تغییرات وزن زنده دام، درصد زایش و میزان کرک و موی تولیدی به عنوان معیارهای عملکرد دام انتخاب شدند. میزان مواد غذایی مصرفی و مقایسه آن با مقدار احتیاجات غذایی پیشنهادی NRC (و33) برای بز، از اهداف دیگر در این پژوهش بوده است. بر اساس نتایج این تحقیق شدت های دام گذاری مختلف در این دو سال تاثیر معنی داری بر وزن زنده دام، درصد زایش و میزان کرک و موی تولیدی نداشتند(p<0 / 05). با شدت چرای زیاد بهره گیری دام از مرتع به ازاء واحد سطح بیشتر و کاربرد آن در دوره کوتاه مدت مطالعه شده اقتصادی تر می باشد، اما عملکرد بهینه دام همگام با پایداری اکوسیستم مرتعی در شدت چرای متعادل میسر می شود. کیفیت پایین علوفه در دسترس دام بر چگونگی مصرف آنها تاثیر گذاشته و دام ضمن دارا بودن آزادی کامل تنها در حد جیره نگهداری از مرتع برداشت نموده است. به طور کلی دام ها در این آزمایش دو ساله با دریافت مقدار پروتئین، فسفر و انرژی متابولیسمی کمتری نسبت به پیش بینی NRC (و33) به حد جیره نگهداری رسیده اند.