کاربرد منطق فازی در تبدیل روستا به شهر: استان تهران

در تفکرات موجود برنامه ریزی، سکونتگاه های انسانی یا شهر هستند و روستا. در واقعیت سکونتگاه ها دارای تنوع بیشتری هستند و تعاریف رایج از شهر و روستا به لحاظ اداری، سیاسی و علمی مصداق کامل، مانع و جامع ندارد. رویکرد موجود در تبدیل یک سکونتگاه روستایی به شهر در کشور رویکردی دوارزشی (دو وجهی) است که حاکی از عدم توجه کامل به ابعاد متنوع، خصایص و ویژگی های این گونه از سکونتگاه ها است و فقط تقاضاهای مردمی و عوامل سیاسی در شکل گیری و تبدیل یک روستا به شهر تاثیر دارند. استفاده از مدلهای مبتنی بر منطق فازی، به عنوان یک رویکرد نسبی، در شناسایی و دسته بندی سکونتگاه ها می تواند علاوه بر تنوع بخشی در تقسیم بندی سکونتگاه های انسانی، پایداری و کارآمدی آنها و بویژه روستاهای متقاضی تبدیل شدن به شهر را در پی داشته باشد. تبدیل روستا به شهر بدون ایجاد بسترهای مناسب در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیربنایی علاوه بر افزایش هزینه های بخش عمومی بدلیل عدم توانایی ساکنین در کمک و تامین هزینه ها، سبب افزایش سطح توقع و انتظار ساکنین این سکونتگاه ها و تقویت باور تلاش در تبدیل روستا به شهر به منظور جذب حمایتهای مالی و اعتباری جهت توسعه و عمران روستا، می گردد. شناسایی سکونتگاه های مساعد و پیش بینی در خصوص نحوه تغییر و تحول آنها و انجام اقدامات لازم در خصوص بسترسازی مناسب جهت شکل گیری زمینه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیربنایی جهت تبدیل شدن این سکونتگاه ها به شهر نه تنها زمینه های مشکلات یادشده را از میان برداشته، بلکه امکان جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی را نیز فراهم آورده و سبب شکل گیری نظامی پویا و متحول از سلسله مراتب سکونتگاهی خواهد شد که از حیات اقتصادی برخوردار بوده و قادر به توسعه و دستیابی به سطوح بالاتر نظام سکونتگاهی بدون نیاز به سرمایه گذاری بخش عمومی خواهد بود. در این مقاله با طرح ناکارآمدی الگوی موجود در تبدیل روستا به شهر، به آزمون چگونگی استفاده از منطق فازی در شناسایی و تبدیل روستاهای مستعد به شهر پرداخته شده است. هدف مطالعه حاضر نیز استفاده از منطق فازی در شناخت سکونتگاه های روستایی مستعد به منظور تبدیل شدن به شهر است، و سوال اساسی که هدف نهایی پاسخگویی به آن می باشد، عبارت است از: آیا شناخت سکونتگاه های روستایی مستعد تبدیل شدن به شهر با رویکرد فازی امکانپذیر است؟ به منظور پاسخ به این سوال و ارزیابی امکانپذیری آن، سکونتگاه های روستایی استان تهران به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب و آزمون کاربرد رویکرد مزبور بر آن اعمال و سکونتگاه های مستعد تبدیل شدن به شهر استخراج گردیده است.