مطالعه سرعت و دوره پر شدن دانه ژنوتیپ های گندم در شرایط دیم کوه دشت لرستان

جهت درک خصوصیات مربوط به پرشدن دانه ها با توجه به دو ویژگی طول دوره پرشدن دانه و نیز سرعت پرشدن دانه در بهبود عملکرد دانه و نیز استفاده از روش های مناسب زراعی، آزمایشی در سال زراعی 1378-79، با استفاده از ده ژنوتیپ گندم بهاره دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم کوه دشت اجرا گردید. در این بررسی ضرایب همبستگی ساده صفات با همدیگر تعیین شد. عملکرد دانه با وزن هزار دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه، سرعت پرشدن دانه و وزن هکتولیتر همبستگی مثبت و معنی دار و با تعداد روز تا ساقه دهی همبستگی منفی و معنی دار داشت. نتایج روند رشد دانه ژنوتیپ ها نشان داد که در انتهای رشد خطی ژنوتیپ های شماره 4 و 10 (Zagros و Tr8010200) بیشترین وزن نهایی تک دانه (40 میلی گرم) و ژنوتیپ های شماره 2 و 7 (Pik/ Opatacm, Maya 74"s"...) کمترین وزن نهایی تک دانه (32 میلی گرم) را داشتند. دوره موثر پر شدن دانه ژنوتیپ ها بین 18.93 تا 25.03 روز در نوسان بود. بیشترین دوره موثر پرشدن دانه مربوط به ژنوتیپ شماره 10 (Zagros) با مدت تقریبی 25 روز با کمترین دوره موثر پرشدن دانه مربوط به ژنوتیپ شماره 7 (Maya 74"s". .) با مدت تقریبی 19 روز بود. سرعت موثر پرشدن دانه ژنوتیپ ها نیز بین 1.43 تا 1.74 میلی گرم بر روز در نوسان بود. کمترین و بیشترین سرعت موثر پر شدن دانه (1.43 و 1.74 میلی گرم بر روز) را به ترتیب ژنوتیپ های شماره 2 و 4 (Pik/Opata cm-Tr 8010200) داشتند. بین سرعت و مدت موثر پرشدن دانه ژنوتیپ ها همبستگی منفی و معنی دار مشاهده گردید (r=-%46**).