ارزیابی تاثیر طرح تشدید مجازات موتورسواران بر تعداد مصدومین ناشی از سوانح ترافیکی

موتورسواران سهم عمده ای در بروز سوانح ترافیکی دارند. اخیرا به منظور ساماندهی وضعیت عبور و مرور موتورسواران در شهر تهران، طرح ویژه ای توسط راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ به منظور تشدید مجازات موتورسواران متخلف و کاهش تبعات بعدی (از جمله تصادفات ترافیکی در خطوط ویژه اتوبوسرانی) به مورد اجرا گذاشته شده است و در همین راستا مطالعه ای با هدف ارزیابی طرح مذکور در مورد سوانح و حوادث ترافیکی طراحی و اجرا شد. این مطالعه از نوع ارزیابی قبل و بعد بوده و در سال 1383 در بخش اورژانس بیمارستان سینای شهر تهران انجام پذیرفته است. با توجه به این که در زمان انجام مطالعه، مداخله موردنظر توسط راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ صورت گرفته بود، محققین صرفا به عنوان مشاهده گر (خارجی) به ارزیابی تاثیر این مداخله بر تعداد بیماران مراجعه کننده به اورژانس بیمارستان سینا پرداختند. جامعه مورد مطالعه شامل مصدومین ناشی از سوانح ترافیکی مراجعه کننده به این بیمارستان بوده است که به شیوه سرشماری انتخاب شدند. معیار ورود به مطالعه عبارت بود از مراجعه به اورژانس بیمارستان سینا در فاصله زمانی معین (18 اردیبهشت 83 لغایت 17 خرداد 83 به عنوان دوره اجرای مداخله، 18 فروردین 83 لغایت 17 اردیبهشت 83 و همچنین 18 اردیبهشت 82 لغایت 17 خرداد 82 به عنوان گروه کنترل) و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه در سه مرحله (ماه قبل از مداخله، ماده متناظر سال گذشته و ماه بعد از مداخله) جمع آوری شدند. در این مطالعه، 1965 بیمار صدمه دیده ناشی از سوانح ترافیکی مراجعه کننده تحت بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از پرونده ها استخراج و بر اساس نظام بین المللی طبقه بندی بیماری ها (ICD10) کدبندی شده و در نهایت با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی به وسیله نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته های مطالعه نشان داد که میانگین روزانه تعداد مصدومین ناشی از سوانح ترافیکی مراجعه کننده به بیمارستان سینا در ماه اول اجرای طرح ساماندهی در مقایسه با ماه قبل از اجرای آن و ماه متناظر سال قبل افزایش یافته (P=0.008)، اما بروز صدمات شدید ناشی از تصادفات (P<0.0001) و همچنین بروز صدمات ناحیه سر و گردن کاهش یافته است (P=0.001). با توجه به نتایج به دست آمده در این تحقیق در مجموع به نظر می رسد اگرچه اجرای طرح ساماندهی عبور و مرور موتورسواران در پلیس راهور تهران بزرگ، تعداد جراحات ناشی از سوانح ترافیکی مرتبط با موتورسیکلت را کاهش نداده است، اما با ایجاد تغییراتی در الگوی بروز این سوانح موجب کاهش صدمات شدید و صدمات وارده به نواحی سر و صورت مصدومین شده است.