نقش گیرنده های کلونامینوژیک بر پاسخ ضد دردی کاباپنتین در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی موش صحرایی

ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی عمده ترین ارسال کننده نرونهای سروتونینرژیک به شاخ خلفی نخاع بوده و نقش مهمی در تعدیل درد در مسیر نزولی به نخاع دارد. سلولهای این ناحیه دارای گیرنده های گلوتامینرژیک هستند. گابانتین یک داروی ضدصرع جدید است که کاربردهای ضد دردی نیز دارد. در این پژوهش نقش گیرنده های non-NMDA و NMDA در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی به عنوان یک مرکز فوق نخاعی مهم در تعدیل درد، بر پاسخ ضد دردی گاباپنتین مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه از 56 سرموش صحرایی نر نژاد NMRI با وزن تقریبی 250-300 گرم استفاده شد. برای تزریق داخل هسته ای داروهای 1mg) DNQX و 1ml سالین) و 6mg) MK-801 و 1ml سالین) به ترتیب بعنوان آنتاگونیست گیرنده non- NMDA و NMDA در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی، حیوانات در دستگاه استریوتاکسی جراحی و کانول گذاری شدند. موشها به 7 گروه 8 تایی شامل گروه های دست نخورده، شاهد کاذب، گاباپنتین، گروه DNQX، گروه گاباپنتین + DNQX، گروه MK-801 و گروه گاباپنتین + MK-801 تقسیم شدند. گاباپنتین 75mg/kg به روش داخل صفاقی تزریق گردید. در هر گروه پس از تزریق داروها، هر 5 دقیقه یکبار به مدت 30 دقیقه، زمان تاخیر پس کشیدن دم با استفاده از دستگاه tail- flick ثبت شد. جهت بررسی داده ها از حداکثر درصد اثردهی ممکن (%MPE) به عنوان یک شاخص درد استفاده گردید.
نتایج نشان داد که تزریق گاباپنتین باعث افزایش زمان تاخیر پس کشیدن دم (5.86±0.2 ثانیه) و حداکثر اثردهی ممکن (32.64±5.35 درصد) در مقایسه با گروه کنترل (3.81±0.26 ثانیه) شد. از طرفی تزریق همزمان گاباپنتین سیستمیک با DNQX و یا MK-801 به روش داخل هسته ای سبب کاهش زمان تاخیر پس کشیدن دم (به ترتیب 5.48±0.36 و 4.85±0.26 ثانیه) نسبت به گروه گاباپنتین (کاهش ضددردی) گردید.
یافته های این تحقیق نشان داد که احتمالا اثر ضددردی گاباپنتین از طریق عملکرد آن بر ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی و شاخ خلفی نخاع است. اما با مهار گیرنده های non- NMDA در ناحیه فوق توسط DNQX، راه های نزولی این هسته به شاخ خلفی فعال می شوند. بنابراین، گاباپنتین نمی تواند در سطح نخاع عمل کرده و اثر ضددردی آن کاهش می یابد. مهار گیرنده NMDA در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی توسط MK-801 نیز اثر ضددردی گاباپنتین را کاهش داد. بنابراین بخشی از اثر ضد دردی گاباپنتین، احتمالا از طریق فعال کردن گیرنده NMDA و افزایش رهایش گلوتامات در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی می باشد.