مطالعه اثر هایپرویتامینوز A و تغییرات بافت شناسی بیضه در موش کوچک

در بدن انسان و موش روش های هیستولوژیکی برای ویتامین A، الگوی توزیع بافتی مشابهی را نشان می دهند. بنابراین به منظور پی بردن به اثر ویتامین درمانی A با دوزهای بالا، بر باروری جنسی نر و شناخت تاثیر هایپرویتامینوز A بر گناد نر پستانداران، این مطالعه انجام شد.
دراین مطالعه 48 موش نر کوچک آزمایشگاهی بالغ و هم سن (3 ± 60 روزه) و تقریبا هم وزن (11/2 ±25/39گرم)، به طور تصادفی در 3 گروه 16تایی، تقسیم شدند: 1) گروه تجربی (Ev) شامل 16 موش نر که به مدت 7 روز، روزانه Iu25000 ویتامین A تزریق داخل عضلانی شدند. پس از آخرین تزریق به فاصله های 2، 4 و 8 روز هر بار 4 موش تشریح شده و بیضه های آن ها خارج شدند. سپس ابعاد، وزن و قوام بافتی آن ها اندازه گیری شد و برای مطالعه بافت شناشی، بیضه ها مراحل آماده سازی و مقطع گیری را طی می کردند. برای هر موش گسترش مایع محتوی اسپرمی اپیدیدیم ها نیز تهیه شد و مورد مشاهده و بررسی قرارگرفتند. 4 موش نر نیز بعد ازروز هشتم به قفس موش های ماده هم سن انتقال یافتند و تشکیل پلاک واژینال در ماده ها مورد بررسی قرار گرفت. 2) گروه شاهد اول (Sv) به مدت 7 روز، حجم معادل (5/0 میلی لیتر) سرم فیزیولوژیک، به طریق تزریق داخل عضلانی دریافت کردند و مشابه گروه تجربی (Ev) بررسی شدند. 3)گروه شاهد دوم (SP) به مدت7 روز، حجم معادل (5/0 میلی لیتر) محلول اسید پا لمیتیک به طریق تزریق داخل عضلانی دریافت کردند و مشابه گروه تجربی (Ev) بررسی شدند.
نتایج بر اساس آزمون آماری ویلکاکسون (Wilcoxon) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد وزن بیضه در گروه (Ev) کاهش یافته بود (002/0 ≤ p). حجم بیضه نیز در گروه تجربی کاهش نشان داد (03/0 ≤ p). به علاوه قوام بافتی بیضه ها در گروه تجربی کاهش معنی داری نشان داد (001/0 ≤ p). بررسی بافت شناسی بیضه نیز نشان دهنده تضعیف شدید بافت همبندی در تونیکاآلبوژینه و تونیکاواسکولوزا بود. سلول های لیدیگ و لوله های اسپرم ساز، تحلیل قابل توجهی داشتند و به روند اسپرماتوژنز آسیب جدی وارد شده بود.
با توجه به نتایج به دست آمده که هایپرویتامینوز A، با تاثیرات شدید غشایی بر روند تمایزسلولی و احتمالا فیدبک های هورمونی، موجب تحلیل سلول های اسپرم ساز و سلول های مولد هورمون شده بود، پیشنهاد می شود تجویز مقادیر زیاد ویتامین A به مردان و نیز اختلال در اسپرم زایی تا مدتی پس از پایان درمان، مورد توجه قرار گیرد.