راه ها و بیراهه های عشق

چرا انسان عشق را در زمین و در رابطه با همنوعان تجربه می کند و در برابر این ادراک و هیجان چه رفتاری باید داشته باشد؟ پاسخ اشو با پاسخی که در نظام تربیتی عرفان اسلامی به این پرسش داده شده متفاوت است. اینکه عشق مجازی، دبستان دانشگاه عشق حقیقی است و برای رسیدن به عشق حقیقی گذر از آن ضرورت دارد، روشن است؛ اما اشو بر لذت جنسی و شادمانی این جهانی تاکید دارد، ناپایداری آن را می پذیرد و خدا را در خوشی ها و کامجویی های مادی و عادی می جوید. البته توصیه می کند که باید عشق جنسی را با مراقبه و نیایش آمیخت تا لطف آن افزایش یابد و خوشی و شادی عمیق تری تجربه شود. ولی عرفان اسلامی به دو صورت و در دو طرح متفاوت، گذر از عشق مجازی به حقیقی را رقم می زند: نخستین طرحی که عشق مجازی در آن روی می دهد، طرح کشف و پیدایش عشق حقیقی و دومین طرح، استمرار و پایداری در آن است. ما هم برای پدیدار شدن عشق حقیقی در دل به عشق مجازی نیازمندیم و هم برای استمرار عشق حقیقی باید مهارت های لازم را در مدرسه عشق مجازی فراگیریم. در طرح نخست، مهار عشق ورزی ما را به کشف عشق حقیقی می رساند و در طرح دوم، مهارت در عشق ورزیدن، استقامت و پایداری در عشق حقیقی را می آموزد.