نقش مداخلات دارویی و روان شناختی در کاهش آسیب ناشی از مصرف مواد در زندانیان معتاد

سوء مصرف مواد در زندان ها، یک مشکل جدی است، الگوهای پرخطر مصرف، منجر به بروز مشکلات بیش تری از جمله گسترش افراد HIV مثبت و مبتلا به ایدز می شود که ضرورت درمان سوء مصرف مواد و کاهش آسیب در زندان ها را مطرح می کند. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی نقش مداخلات دارویی و روانشناختی در کاهش مخاطرات ناشی از مصرف مواد مخدر و بهبود وضعیت روانی زندانیان معتاد است.
برای این منظور، اثر دو درمان نگهدارنده متادون و درمان های مرسوم روانشناختی بر کاهش مصرف موادمخدر، شدت وابستگی به مواد، تزریق، تزریق مشترک، تزریق با وسایل غیراستریل، ارتباطات جنسی پرخطر و سلامت روان و رضایت زندانیان معتاد از درمان ها، در یک مطالعه مورد شاهدی کمی و کیفی بررسی شد. افراد گروه آزمایش(38 نفر)، درمان نگهدارنده متادون و روانشناختی و افراد گروه شاهد(31 نفر)، درمان های معمول روانپزشکی دریافت نمودند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه SCL-90-R (Symptom checklist 90 revised)، مقیاس خشم، مقیاس شدت وابستگی، پرسشنامه رفتارهای پرخطر و پرسشنامه رضایت مددجو.
داده های مطالعه با استفاده از آزمون آماری t مستقل و Chi-square مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج مداخلات پس از تحلیل آماری و نیز تحلیل کیفی نشان داد که پس از 6 ماه اجرای برنامه درمانی، در گروه آزمایش، تغییر معنی داری در مصرف مواد، تزریق مواد و استفاده اشتراکی از سرنگ صورت گرفت و شاخص های سلامت روان افزایش یافت ولی در زمینه رفتارهای پرخطر جنسی هیچ گونه تفاوتی در گروه ها دیده نشد. همچنین بیماران گروه درمان نگهدارنده متادون، به طور معنی داری بیش از گروه دیگر از خدمات دریافتی رضایت داشتند.
از یافته های پژوهش نتیجه گیری می شود که ارایه مداخلات درمانی متادون، روانپزشکی و روانشناختی به معتادان در زندان ها، نه تنها مشکلی ایجاد نمی کند بلکه از بسیاری از مشکلات فعلی کاسته می شود و اقدامات فوق به کاهش آسیب در زندان کمک می کند.