ارزیابی پتانسیل‎های اقلیمی کشت نخل در استان گلستان

نظر به این که تولید مواد غذایی بهتر و بیشتر یکی از مسائل مهم دنیای کنونی بشمار می آید و از آنجا که تولید محصول و قابلیت‎های کشاورزی هر منطقه به هوا و مشخصات اقلیمی آن بستگی دارد‍‍، مطالعه سازه های جوی مؤثر بر کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. درخت خرما گیاهی است تک لپه ای از خانواده پالماسه، در این خانواده قریب دویست جنس و چهار هزار گونه وجود دارد که در اغلب مناطق (به جز مناطق سرد) می رویند. موطن اصلی خرما را معدودی از محققین، شمال آفریقا و هندوستان دانسته، ولی اکثر دانشمندان و پژوهندگان برآنند که موطن اصلی نخل، بین النهرین بوده و از چهار الی پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح مردمان این سرزمین‎ها به کاشت و پرورش درختان خرما اشتغال داشته اند. عده ای از باستان شناسان پس از تحقیق مفصل پیرامون این موضوع، اظهار داشته اند که کشت خرما در ایران از آغاز سلسله هخامنشی معمول بوده است. استان گلستان با وسعت 20437 کیلومتر مربع، در منتهی الیه جنوبشرقی دریای خزر قرار دارد. از کل مساحت استان حدود را مناطق بیابانی و نیمه بیابانی تشکیل می دهد. مطالعه عوامل اقلیمی استان گلستان نشان می دهد که مناطق شمالی استان که جزء مناطق خشک و نیمه خشک استان محسوب می شوند، دارای شرایط نسبتا مساعدی برای کشت نخل خرما (به ویژه گونه های زودرس) می باشد؛ به این دلیل که مهم ترین عامل رشد نخل یعنی درجه - روز (حداقل 1000 درجه – روز بر مبنای 18 درجه سانتی‎گراد) مهیا است. در این مقاله علاوه بر محاسبه واحدهای حرارتی (درجه – روز)، سایر عوامل اقلیمی مؤثر بر کشت نخل نیز مورد بررسی قرار گرفت و از دیدگاه اقلیمی، مناطق شمالی استان گلستان جهت کشت نخل مناسب تشخیص داده شد.