اصول و قواعد حاکم بر فرایند تربیت شهروندی و بررسی سیر تحولات و ویژگی های اینگونه آموزشها در کشور ژاپن

در این مقاله نخست به تحلیل مفهوم شهروندی و ابعاد گوناگون آن از دیدگاه برخی از اندیشمندان و صاحب نظران تعلیم و تربیت می پردازیم. سپس با دید تطبیقی به چگونگی فرایند تربیت شهروندی و سیر تحولات آن در یکی از ممالک صاحب تجربه که به گواه تاریخ تحولات جهانی آموزش و پرورش، بیش از هر کشور دیگر جهان در این خصوص اقدامات اصلاح طلبانه به عمل آورده است، یعنی کشور ژاپن، خواهیم پرداخت.
گفتنی است که بررسی فرایند تربیت شهروندی در کشور ژاپن، که در بخش دوم این مقاله به طور مفصل بدان اشاره خواهد شد، بر دو هدف استوار است. نخست این که خواننده را در جریان شکل گیری تربیت شهروندان و عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، که در طول تاریخ پرفراز و نشیب کشور ژاپن بر آن تاثیر گذاشته است، خواهیم گذاشت. دوم آن که دریابیم دیگران در راه ساختن و قوام بخشی نظام آموزش شهروندی خود چه اقداماتی به عمل آورده اند و امروزه چه تدابیری را در جهت حل و فصل مسائل و مشکلات ناشی از این گونه آموزش ها در پیش گرفته اند، زیرا به اعتقاد نگارنده بینشی که از این طریق حاصل می شود این امکان را برای ما فراهم خواهد کرد که با ژرف اندیشی و گام های سنجیده نسبت به اصلاحات برنامه های مربوط به تربیت شهروندی کشورمان اقدام کنیم.
در بخش پایانی این مقاله کوشیده ایم با تحلیل نتایج حاصل از این مطالعه و تبیین اجمالی وضع کنونی آموزش شهروندی در کشورمان، پیشنهادهایی را برای بهره گیری از اندیشه های نو در استقرار یک نظام کارآمد تربیت شهروند ارائه کنیم.