آزمایش سازگاری ارقام تاج باز صنوبر جهت معرفی مناسبترین آنها به بخش اجرا در سنندج

این آزمایش با تعداد 10 کلن صنوبر تاج باز (گزینش شده از میان 28 کلن) در اراضی حاشیه رودخانه قشلاق سنندج به مدت 5 سال (1385-1380) اجرا گردید. از هر کلن 75 اصله نهال با فاصله 4×4 متر در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار کشت گردید. هر کرت آزمایشی مربع شکل و شامل 25 اصله نهال به صورت 5×5 بود که 9 اصله میانی به عنوان پایه های اصلی آماربرداری و بقیه به عنوان حاشیه در نظر گرفته شد. خصوصیات فنولوژیکی کلن ها با بازدید منظم و همزمان برای کلن ها ثبت و برخی خصوصیات کیفی از جمله شادابی عمومی، آلودگی به آفات، وضعیت تنه درختان در طی رشد در هر سال ارزیابی گردید. اندازه گیری رشد قطری و ارتفاعی درختان هر سال در آذرماه پس از خزان کامل از 9 پایه اصلی در هر کرت انجام و میانگین آن به عنوان ارزش کرت در تکرار و تیمار مربوطه منظور و بر اساس آنها رویش حجمی تراکمی کلن ها نیز محاسبه گردید. به علاوه در شهریور ماه سال 1384 صفات سطح و وزن خشک برگ (با برداشت 20 برگ از هر درخت) و قطر تاج درخت در درختان اصلی هر کرت اندازه گیری و ثبت گردید. نتایج نشان داد که کلن های صنوبر از سال سوم به بعد رشد سریع را به صورت تصاعدی با زمان شروع نمودند. میانگین صفات قطر تنه، ارتفاع و رویش حجمی تراکمی کلن ها در پایان آزمایش به ترتیب 14.7 سانتیمتر، 9.88 متر و 0.093 مترمکعب درهر پایه بود. تجزیه واریانس نشان داد که کلن های صنوبر در این آزمایش از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی و در تمام سال ها اختلافات معنی داری را در سطح احتمال p?0.01 نشان دادند. نتیجه مقایسه میانگین صفات مورد بررسی در ارقام با آزمون دانکن (p?0.01) نشان داد که در پایان سال پنجم (1384) سه رقم P.e.561.41, P.d.63.2 و P.d.63.1 به ترتیب با میانگین قطر برابر سینه 16.9, 18.5 و 16.6 سانتیمتر، ارتفاع 10.77, 12.11 و 10.95 متر و رویش حجمی تراکمی 0.1241, 0.1612 و 0.1220 مترمکعب و میانگین رویش حجمی متوسط سالانه 0.03101, 0.0429 و 0.03050 مترمکعب در سال در هر درخت و میانگین رویش حجمی متوسط سالانه در هر هکتار برابر 19.38, 25.18 و 19.06 مترمکعب در سال در هکتار با قطر تاج حدود 3.68-3.9 متر، با وضعیت شادابی عمومی خوب تا عالی، میزان آلودگی به آفات بسیار کم و تنه به طور عمده صاف و بدون شاخه به عنوان کلن های سازگارتر، برتر از لحاظ تولید چوب و مناسب تر برای کشت در شرایط مشابه سنندج در استان کردستان تا این مرحله معرفی می گردد. میانگین عملکرد چوب 3 کلن برتر معرفی شده 1.5 تا 2 برابر میانگین کل عملکرد چوب ارقام مورد آزمایش و 5 تا 7 برابر عملکرد چوب گونه کبوده به عنوان شاهد در این آزمایش بود.