تدوین الگویی جهت تصمیم گیری مشارکتی اعضای هیات علمی دانشگاه های ایران (مطالعه موردی: دانشگاه های شمال - شرق کشور)

اساسا اثربخشی دانشگاه به کیفیت کارکنان آن به ویژه به اعضای هیات علمی آن وابسته است وآن به نوبه خود بستگی به آن دارد که تا چه اندازه ازتوانمندی اعضای هیات علمی دراداره امور دانشگاه استفاده می شود. به این منظور این رساله، دوهدف را دنبال می کند. هدف نخست، شناسایی عوامل زیر بنایی ونیز حوزه هایی که اعضای هیات علمی می توانند در تصمیم گیری ها؛ مشارکت نمایند. هدف دوم؛ تدوین الگویی جهت تصمیم گیری مشارکتی اعضای هیات علمی دانشگاه است.برای دستیابی به این اهداف ابتدا از طریق مطالعه وبررسی نظری تحقیق؛مؤلفه های الگوی تصمیم گیری اعم ازمؤلفه های «زیر بنایی»(پنج مؤلفه)و«حوزه ها»(هشت مؤلفه)احصاءوسپس دیدگاه های اعضای هیات علمی؛گرد آوری شده است.روش تحقیق، از نظر هدف؛ کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها؛ از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل اعضای هیات علمی سه دانشگاه شمال - شرق کشور که مجموعا 1020 بوده است. ازاین تعداد؛به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد270 نفر انتخاب شدندکه نظرات 198 عضو هیات علمی جمع آوری و تحلیل شده است. روایی پرسشنامه علاوه بر روائی صوری، از طریق تحلیل عاملی مورد ارزیابی قرار گرفته است. قابلیت اعتماد ابزار جمع آوری اطلاعات در مرحله آزمایشی به شیوه باز آزمایی(86/.) ونیزبا محاسبه ضریب آلفای کرونباخ،89/.به دست آمده است. برای تحلیل شش سوال اصلی تحقیق، علاوه برآمار توصیفی، از روش های آماری استنباطی چون آزمون t برای مقایسه میانگین هر مؤلفه با میانگین نظری،تحلیل عاملی برای تجزیه و تحلیل داده های مربوط به تدوین الگو ونیز برای میزان ارتباط بین مؤلفه های الگوی تحقیق ازروش همبستگی پیرسون و ترسیم ماتریس همبستگی واز تحلیل واریانس به منظور مقایسه تفاوت بین میانگین های نظرات اعضای هیات علمی استفاده شده است.
نتایج حاکی از آن است که مؤلفه های«زیر بنایی» الگوی تصمیم گیری مشارکتی؛ مورد تایید قرار گرفته است. البته از بین این مؤلفه ها، مؤلفه روانشناختی از میانگین بالاتری در مقایسه با سایر مؤلفه های: اهداف وارزش ها؛ ساختاری؛ مدیریتی و فن شناختی برخوردار بوده است. در «حوزه های» الگوی تصمیم گیری مشارکتی نیز،میانگین تمام مؤلفه ها ازمیانگین نظری درجه های مورد وصف درابزار گرد آوری داده ها بیشتر بوده است. لیکن مؤلفه های آموزش و تدریس؛ علمی وپژوهشی؛ انتظارات و خدمات ومشاوره نسبت به مؤلفه های آینده پژوهی؛ تسهیلات؛ مدیریتی – اجرایی؛ بودجه وامور مالی؛ بار عاملی و میانگین بیشتری داشته است. از بین این مؤلفه ها؛ مؤلفه «بودجه و امور مالی»؛از اهمیت مشارکت کمتری نسبت به سایر مؤلفه های حوزه های الگوی تصمیم گیری، برخورداربوده است. نتایج همبستگی پیرسون نیز نشان می دهد که بین میانگین های مربوط به مؤلفه های زیربنایی وحوزه های الگو ی تصمیم گیری مشارکتی؛ رابطه مستقیم ومعنی دار وجود دارد. هم چنین بر اساس نتایج حاصله دررابطه با مؤلفه های الگوی تصمیم گیری مشارکتی برحسب مرتبه علمی وسابقه مدیریتی،تفاوت معنی داری بین گروه های نمونه تحقیق مشاهده نشدو می توان نتیجه گرفت که بین دیدگاه اعضای هیات علمی درباره وضعیت موردوصف اتفاق نظروجود دارد.دربررسی تفاوت در«رشته تحصیلی»و«سابقه علمی»دربرخی مؤلفه ها تفاوت معنی داری وجودداردکه این تفاوت ها،ازالگوی معینی پیروی ننموده است.