بررسی اثر ضد التهابی عصاره الکلی گیاه گزنه دو پایه در موش های صحرایی نر از جنس NMRI

التهاب به خصوص نوع مزمن آن از عوارض شایع و آسیب رسان بیماری ها است که عدم درمان قطعی و کامل آن توسط داروهای شیمیایی نیاز به تحقیق در زمینه این بیماری را با روش ها و داروهای جدید اجتناب ناپذیر کرده است.
در تحقیق حاضر اثر عصاره الکلی یکی از گیاهان سنتی ایران با نام گزنه دوپایه که در کتب قدیم به عنوان گیاه ضد آماس معرفی شده با روش های علمی در دو مدل مختلف التهاب حاد و مزمن بررسی شده است.
در این تحقیق برای بررسی التهاب در موش های کنترل و درمان شده (گروهی که عصاره گیاه گزنه دوپایه را دریافت می کردند) از روش های 1- تزریق فرمالین به کف پای حیوان (التهاب حاد) و سنجش میزان آبی ایوانس تزریقی در سیستم گردش خون که از ناحیه پای ملتهب جدا شده است به روش اسپکتروفتومتری استفاده شد. در روش دوم و سوم به ترتیب با تزریق گزیلن در گوش حیوان و همچنین تزریق اسید استیک به داخل صفاق، التهاب حاد در گوش و صفاق ایجاد شد. جذب نوری محلول آبی ایوانس جدا شده از قطعات گوش و مایع صفاق به عنوان داده در نظر گرفته شد. در روش چهارم با کاشت قطعه ای گاز استریل خشک (mg 30) در ناحیه کشاله ران موش ها (التهاب مزمن)، پس از 7 روز قطعات گاز طی عمل جراحی از بدن حیوان جدا و پس از خشک شدن مجددا وزن شد. تفاوت وزن قطعه گاز پس از 7 روز به عنوان داده میزان التهاب در نظر گرفته شد.
مقایسه داده های حاصل از جذب نوری مایع ایوانس نشان داد عصاره گیاه قادر است التهاب پا و صفاق را به شکل معنی داری کاهش دهد. در التهاب با فرمالین عصاره گیاه در دوزهای 50 و mg 100 به ترتیب میزان التهاب را به میزان 20/2 ± 52/34 و 1/2 ± 71/22 درصد و به ترتیب با حدود احتمالی 001/0 p< و 05/0 p< کاهش داد. در التهاب گوش بالاترین دوز (mg 100) حدود 2/1 ± 48/35 درصد التهاب را کاهش داد که با احتمال 05/0 p< قابل قبول است. در التهاب صفاقی دوزهای 20، 50 وmg 100 گیاه به ترتیب توانست میزان التهاب را با درصدهای 1/2± 45/21، 2/2 ±55/35 و 8/1 ±49/27 درصد کاهش دهد که درصد معنی داری آن با احتمال 001/0 و 05/0 p< قابل قبول است. در مورد التهاب مزمن مشخص شد که عصاره گیاه در دوزهای 50 و mg 100 به ترتیب میزان التهاب را به مقدار 1/2 ± 08/24 و 3/1 ± 04/19 درصد کاهش داد که با 05/0 p< این کاهش معنی دار است.
مقایسه اثر عصاره گیاه گزنه دو پایه کردستان در دو گروه کنترل و تحت درمان با عصاره نشان می دهد که این عصاره قادر است به میزان مشخصی در کاهش انواع التهاب حاد و مزمن موثر باشد.