طیف بیماری ها و علل مرگ در کودکان بستری شده در جنوب ایران

در پزشکی و مخصوصا در حیطه طب کودکان، انجام منظم مطالعات اپیدمیولوژیک، در هر منطقه جغرافیایی، ضروری به نظر می رسد، بر همین اساس و برای تعیین تنوع بیماری ها، میزان مرگ و میر و همچنین میزان همخوانی تشخیص نهایی با تشخیص اولیه در بخشهای اطفال، این مطالعه را در بیمارستان نمازی شیراز طراحی کردیم: بیمارستانی که بزرگترین مرکز ارجاع بیماری های کودکان در جنوب ایران، به شمار می رود.
تمام کودکان بزرگتر از 1 ماه (2731 مورد) که از آبان ماه 1384 تا مهر ماه 1385 در بیمارستان نمازی بستری شده بودند (به جز بخشهای جراحی) مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین طریق که در بدو بستری، از طریق مصاحبه پرسشنامه ای وارد مطالعه شده و تا موقع ترخیص یا فوت، مورد پیگیری قرار گرفتند. در مواردی که تشخیص نهایی یا علت مرگ، نامشخص بود، بیماران دردرمانگاه از طریق پرونده و به مدت یک سال، پیگیری می شدند.
از 3057 مورد بستری (مربوط به 2731 بیمار)، 8/56% پسر بودند(نسبت پسر به دختر= 31/1). سن بیماران از 31 روز تا 25 سال متغیر بود. (میانگین 16/5 سال و انحراف معیار 98/4 سال) و تعداد قابل ملاحظه ای از بیماران، کمتر از 2 سال، سن داشتند (1270 مورد معادل 2/44%). طول مدت بستری از 1 تا 62 روز متغیر بود (میانگین= 5 روز و انحراف معیار= 13/5 روز). شایعترین بیماری ها عبارت بودند از: تشنج (315 مورد معادل 1/11%)، پنومونی (235 مورد معادل 7/7%)، تشنج همراه با تب (136 مورد معادل 79/4%) و گاستروانتریت (128 مورد معادل 18/4%). 93/17% از بستری ها به خارج از استان فارس (18 استان) مربوط می شد و شایعترین بیماران ارجاع شده، عبارت بودند از: بیماری های سیستم گوارشی (1/19%)، عفونی (5/18%) و سیستم عصبی (15%). در 6/90% از بستری ها، تشخیص نهایی در بیمارستان، مشخص شد، که بیشترین میزان به بخش قلب (4/93%) و کمترین آن به بخش عفونی (45/86%) تعلق داشت(P=0.01). میزان مرگ و میر کلی، 30/5% و در کودکان زیر یک سال، 49/9% و در سنین بالاتر، 5% به دست آمد (P<0.001).
شایعترین سن بستری در بخشهای اطفال زیر 1 سال بود و تشنج، پنومونی و گاستروانتریت به ترتیب شایعترین بیماری ها را تشکیل می دادند و شایعترین علل مرگ، عبارت بودند از: بیماری های قلبی مادرزادی، سپسیس و پنومونی.