شناسایی، پراکنش و تعیین فراوانی ویروس های همراه با پیچیدگی برگ مو (GLRaVs) و ویروس ای مو (GVA) در ایران و میزان آلودگی آنها در ارقام مختلف مو

بیماری پیچیدگی برگ مو یکی از مهمترین بیماری های ویروسی مو در تاکستان های سراسر دنیا است که تا میزان 40 درصد، باعث کاهش محصول شده اند. این بیماری توسط یک کلوستروویروس و چند آمپلوویروس متعلق به خانواده کلوستروویریده، که بطور کلی ویروس های همراه با پیچیدگی برگ مو (Grapevine leafroll associated viruses، GLRaVs) نامیده می شوند، ایجاد می گردد. در این تحقیق ویروسهای همراه با پیچیدگی برگ مو و ویروس ای مو (Grapevine virus A، GVA) در تاکستان های استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، فارس و کهگیلویه و بویر احمد با آزمون RT-PCR ردیابی شدند و فراوانی آلودگی به این ویروس ها در مناطق مذکور مشخص شد. بعلاوه میزان آلودگی این ویروس ها در ارقام مختلف مو مطالعه گردید. آر. آن. ای کل از پوست سبز ساقه درختان مو استخراج و جهت تکثیر قطع ای از ژنوم ویروس های مورد مطالعه در نسخه برداری معکوس (reverse transcription، RT) و سپس واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی GVA بکار برده شد. در میان نمونه های آلوده قطعه مورد انتظار ویروس های شماره 1، 2، 4 و 5 پیچیدگی برگ مو و GVA از نمونه های تمام مناطق مذکور تکثیر گردید. قطعه مربوط به ویروس شماره 9 که تنها در نمونه های استان های فارس و کهگیلویه و بویر احمد بدست آمد مقداری کوچکتر از اندازه مورد انتظار بود، اما در هیچ یک از آزمون هاب PCR باندی در نمونه های سالم مشاهده نشد. نتایج حاصل از بررسی 609 نمونه حاکی از گسترش ویروس GVA و بعضی از ویروس های همراه با پیچیدگی برگ مو در بیشتر موکاری های مورد مطالعه بود. از نظر آلودگی به ویروس های GLRaVs استان کهگیلویه و بویر احمد با 30.17 درصد آلودگی، و از نظر GVA استان فارس با 21.66 درصد آلودگی، آلوده ترین منطقه ها بودند. از میان ویروس های مورد بررسی، (%18.22)GVA و سپس (%13.46) GLRaVs دارای بیشترین فراوانی بودند و در مجموع سهم آن ها در موهای آلوده چهار استان مورد مطالعه بترتیب، 48.19 و 33 درصد بود. همچنین در بعضی نمونه ها GLRaVs و GCA، در تعدادی GLRaVs-2 و GVA و در بعضی دیگر ویروسهای شماره 4، 5 و 9 پیچیدگی برگ مو بطور همزمان در گیاهان آلوده وجود داشتند. در میان ارقام مختلف مو در ایران نیز، واریته قزل ازوم در استان آذربایجان غربی، کمترین میزان آلودگی و ریش بابا در استان فارس بیشترین میزان آلودگی را دارا بودند