بزه دیدگان و نظام عدالت جنائی

بزه‌دیده واقعیتی است که دست‌کم از دو منظر می‌توان بدان نگریست.از نظرگاه نخست،برخی از بزه‌دیدگان از پایگاه بالاتری در فضای جرم و بزه‌دیدگی برخودارند و تجربه بزه‌دیدگی‌شان را نسبت به دیگر بزه‌دیدگان‌ باید جدی‌تر گرفت.در این مفهوم،بزه‌دیده پدیده‌ای اجتماعی است که‌ مراتب و کلیشه‌های قدرت در جامعه را بازتاب می‌دهد.از نظرگاه دوم، بزه‌دیدگان نقش مهمی در به حرکت درآوردن چرخ‌های فرایند عدالت جنایی‌ ایفا می‌کنند و ازاین‌رو،باید در مورد جایگاه آنان در نظام عدالت جنایی‌ بازاندیشی کرد.از این نظرگاه،حرکت‌هایی برای افزایش مشارکت بزه‌دیدگان‌ در مراحل فرایند جنایی و توانمند ساختن آنان برای احقاق حقوق خود به‌ چشم می‌خورند.این مقاله تلاش می‌کند تا از این دو منظر،ضمن نمایاندن‌ ویژگی‌های یک عدالت جنایی بزه‌دیده‌مدار،درنتیچه،وضعیت موجود و دورنمای نظام عدالت جنایی ایران را در این زمینه ترسیم کند.