روان شناسی صنعتی - سازمانی

جنگ جهانی دوم با به وجود آمدن ابزارهای جدید جنگی، مسئله هماهنگی ویژگی های فرد و ابزار را برای نخستین بار مطرح کرد. با گسترش این علم تطابق فرد با محیط کار نیز بخش دیگری از فعالیتهای روان شناسان صنعتی را تحت عنوان روان شناسی رفتار سازمانی به خود اختصاص داد. در حال حاضر ارزشیابی فعالیتهای گروهی، بررسی روش های مؤثر مدیریت، تاثیر ویژگی هایی مانند هوش هیجانی در توسعه سازمانی مباحث عمدۀ این حوزۀ روان شناسی را تشکیل می دهند. از آنجا که این رشته در ایران از قدمت چندانی برخوردار نیست، با طرح چکیدۀ پژوهشهای روان شناسی صنعتی - سازمانی امید داریم در راستای تحقق شکل گیری فعالیتهای پژوهشی دانشجویان این رشته گام برداریم.
ارزیابی عملکرد گروه ها: الگوها و روش های ارزشیابی فرایندهای و پیامدهای گروه در تحول و ارزیابیLondon، M. (2007). Performance appraisal for groups: Models and methods for assessing group processes and outco- mes for development and evaluation. Consulting Psychology Journal: Practice and Research، 59 (3)، 175-188.
این مقاله روان شناسان مشاور را در مورد چگونگی کمک به مدیران و رهبران گروه برای ارزیابی واکنشها، رفتارها و عملکردهای اعضای گروه راهنمایی می کند و نتایج آن می توانند برای افزایش بهبود عملکرد گروهی و ارزشیابی تصمیم گیری درباره پرداخت و تکالیف محوله به اعضای گروه سودمند باشند. شرایط سنجشهای سطح فردی و گروهی (فشارها و فرصتها)، درونشد، فرایند و پیامدها در نظر گرفته شده اند. در این مقاله درباره اینکه چه کسی ارزشیابی گروهی را جستجو می کند، هدفهای چندگانه ارزشیابی، الگوی فرایند گروهی برای هدایت ارزشیابی، چه چیز و در چه زمانی ارزشیابی می شود، روش های ارزشیابی و اینکه چه کسی در فرایند ارزشیابی مشارکت می کند، بحث می شود و استلزام جایگزین ساختن یک فرهنگ ارزشیابی و یادگیری مداوم درون گروهی و سازمانی مورد نظر قرار می گیرند.
شکل دهی به فعالیتهای گروهی در سازمانها: اصول اشتغالGravenkemper،S. (2007). Building community in organizations: Principles of engagement. Consulting Psychology Journal: Practice and Research 59 (3)، 203-208.
این مقاله به طرح شش اصل مشارکت که فعالیتهای گروهی را در سازمانها تسهیل می کند، اختصاص یافت. این شش اصل در سطح گسترده ای در سازمان های متعدد به کار گرفته می شوند. این اصول عبارتند از: 1) مکاتبه یک نامه اجباری، 2) تهیه یک راهنمای قرارداد، 3) تدوین راهنماهای مبتنی بر اصل در مقابل راهنماهای مبتنی برتوافق برای تصمیمها و رفتارها، 4) مشخص کردن شاخصهای پیش از اشتغال، 5) ایجاد فرصتهای مداوم برای تبادل نظر و 6) طراحی راهبردهای جذب اعضای جدید و رهبران جدید. دستورالعملهای بعدی برای کاربرد و بررسی این اصول برجسته شده اند.
استفاده از هوش هیجانی برای تحول رهبری اجرایی و گروهی و توسعه سازمانیBlattner، J.، & Bacigalupo، A. (2007). Using emotional intelligence to develop executive leadership and team and organizational development. Consulting Psychology Journal: Practice and Research 59 (3)، 209-219.
پژوهش حاضر به بررسی این نکته می پردازد که استفاده از هوش هیجانی، چگونه انسجام گروهی و سازمانی را تسهیل می کند. یک مشاور توسعه سازمانی و یک مدیر اجرایی به عنوان دو مشاور، این مداخله را تسهیل کردند. اساس این فرایند، بر مبنای ارزشیابی هوش هیجانی و بازتوانی ساخت گروهی صورت پذیرفت. افزون بر آن، ارتباط بین مدیر اجرایی و مشاور توسعه سازمانی بررسی شد و نقطه نظرهای مشاوره هیجانی سازمانی در این مداخله و نیز مشاوران شکل گرفت.
به کارگیری اصول قابل اجرای روان شناسی مثبت در سطح فردی و گروهی Foster، S. L.، & Lloyd، P. J. (2007). Positive Psychology Principles Applied to Consulting Psychology at the Indi- vidual and Group Level. Consulting Psychology Journal: Practice and Research، 59 (1)، 30-40.
در این مقاله کاربرد یافته های حاصل از پژوهش روان شناسی مثبت در سطح گروهی و فردی، بررسی شد و به مرور زمینه های متعدد حوزه هایی از این روان شناسی مانند فرایند، رسیدگی تحسین آمیز، نظریه توسعه و ساخت و راهبردهای دیگر برای افزایش تجربه هیجانهای مثبت و شناسایی و به کارگیری این توانایی ها اختصاص یافت. پژوهشگران پیشنهاد کردند که این کاربردها، مشغله های جدید روان شناسی مشاوره را نوید می دهند و از صلاحیت لازم به منظور استفاده متخصصان برخوردارند.
ابعاد عملیاتی برای طراحی نظامهای رهبریFuqua، D. R.، & Newman، J. L. (2007). Operational dimensions for designing leadership systems. Consulting Psychology Journal: Practice and Research، 59 (2)، 102-109.
مفاهیم رهبری و الگوها به سرعت و به شدت برای انطباق سریع با تغییرات محیطی رو به رشد هستند. طرح و اجرای الگوهای مشترک، سازش یافته، منعطف و دلسوزانه برای ساختار رهبری درون نظامهای سازمانی بنیادی اند. این مقاله کوششی به منظور تداوم تبادل نظر درباره به کارگیری مفاهیم رهبری از دیدگاه روان شناسی مشاوره است. ابعاد بنیادی متعددی که مبنای مقایسه الگوهای رهبری قرار می گیرند و به توصیف تفکر کنونی درباره رهبری در سازمانها می پردازند، معرفی شده اند. درباره شش بعد مهم دیگر که در طراحی نظامهای رهبری باید مورد توجه قرار گیرند، نیز بحث شده