توسعه ناموزون فضایی کالبدی شهر یزد و اثرات آن بر ساخت اکولوژی شهر

سؤالهای اصلی مورد پژوهش در مقاله این است که: روند تاریخی توسعه فضایی کالبدی شهر یزد چگونه بوده است؟ ساخت اکولوژی شهر یزد امرزوه از چه الگویی تبعیت می کند؟ مسائل فوق با این فرض مورد پژوهش قرار گرفته که توسعه فضایی کالبدی شهر یزد از ابتدای پیدایش هسته اولیه شهر در دوره های تاریخی قبل از اسلام و بعد از اسلام تا دوره حکومت پهلوی رشد آرام، موزون و متعادل داشته، اما از دهه 1340 به بعد شهر رشد فضایی کالبدی شتابان و ناموزون پیدا کرده و در نتیجه آثار و پیامدهای نامطلوب کالبدی، اقتصادی و اجتماعی به دنبال آورده است. همچنین این فرایند توسعه فضایی کالبدی ناموزون شهر، ساخت اکولوژی شهری را دچار عدم تعادل و توزان کرده و الگوی ساخت اکولوژی متحدالمرکز متداخل شهر به ساخت قطاعی ناپیوسته و نامتعادل تبدیل گردیده است. هدف اصلی مقاله بررسی تیین آثار و نتایج فرایند توسعه ناموزون فضایی کالبدی شهر یزد و اثرات آن بر ساخت اکولوژی شهر است. برای دستیابی به این هدف از روش های تحقیق تاریخی، توصیفی و تحلیلی بهره گرفته شده است. اطلاعات بدست آمده نشانگر آن است که در چند دهه اخیر بین رشد جمعیت و مساحت شهر اختلاف بسیار قابل توجهی رخ داده، به طوری که رشد جمعیت شهر طی سالهای 1335 تا 1345 حدود 3.9 درصد و رشد مساحت شهر 1.2 درصد بوده اما این میزانها طی سالهای 1365 تا 1370 به حدود 2.7درصد رشد جمعیت و 16.2 درصد رشد مساحت تغییر یافته است. به عبارت دیگر، جمعیت شهر یزد از سال 1335 تا 1380 حدود 6 برابر شده، اما مساحت شهر به بیش از 16 برابر افزایش یافته است. همچنین الگوی ساخت اکولوژی متحدالمرکز شهر به ساخت قطاعی نامتعادل و چند هسته ای گسسته تبدیل شده است.