تاثیر خشکسالی های اخیر در افت منابع آب زیرزمینی دشتهای شمال همدان

طی سالهای اخیر در ایران و به طور منطقه ای در شمال همدان، خشکسالی مستمر و شدیدی رخ داده که در نتیجه آن، منابع آبهای سطحی منطقه خشک یا بسیار کم شده و سفره های زیرزمینی با افت سطح ایستابی شدیدی روبر شده است. در این تحقیق با استفاده از روش شاخص Z استاندارد خشکسالی ها و شدت آنها مشخص شد و دو سال آبی 79-77 به عنوان سالهای شاخص خشکسالی تعیین گردید در بررسی توزیع مکانی شدت خشکسالی و افت سطح سفره های آب زیرزمینی دشتهای شمال همدان از قابلیت GIS و نرم افزار ARC/view و Arcinfo و از رابطه «یتزولد» در تعیین شدت کمبود بارش و خشکی، و از قابلیت هیدروگراف های معرف سطح آبهای زیرزمینی جهت تعیین میزان و شدت افت ماهیانه و سالانه سطح ایستابی استفاده گردید. معرف سطح آبهای زیرزمینی با توجه به عمق سفره، نوع آن، ویژگی های زمین شناسی، خصوصیات ژئوهیدرولوژیکی و شبکه آبهای سطحی روی آن، نسبت به خشکسالی واکنش نشان می دهد؛ در نتیجه خشکسالی بر منابع آبهای سطحی منطقه اثرات تخریبی مستقیم داشته، ولی در آبهای زیرزمینی بین کاهش بارش و افت سطح ایستابی ضریب همبستگی معناداری وجود ندارد و خشکسالی به صورت غیر مستقیم از طریق کاهش تغذیه سفره های آب زیرزمینی از منابع آب سطحی، افزایش برداشت از طریق چاه های عمیق جهت مصارف کشاورزی، افزایش دما و تبخیر و تعرق و تغییر نوع بارش در نتیجه کاهش میزان تغذیه از بارشهای جوی و... بر مبنای آبهای زیرمینی مؤثر می باشد. بنابراین اثرات خشکسالی با تاخیر زمانی بیشتری در آبهای زیرزمینی (با تاخیر 9 ماهه) رخ می دهد.