بررسی اثر جهش زایی غلظت های مختلف EMS و پرتو UV-C بر یونجه

بذر یونجه چندساله (L. Medicago sativa) توده همدانی پس از ضدعفونی، به مدت 24 ساعت در معرض غلظت های مختلف (EMS) Ethyl Methane Sulfonate قرار گرفت. پس از تیمار بذرها با EMS، در شرایط استریل بر روی محیط جامد1⁄2 MS قرار داده شدند. پس از جوانه زنی طول ساقه چه، طول ریشه چه و تغییرات ظاهری نمونه های تیمار شده با غلظت های مختلف EMS مورد بررسی قرار گرفت. غلظت های کم EMS تاثیری در جوانه زنی بذرها نداشت، اما افزایش غلظت ماده یاد شده باعث کاهش تدریجی جوانه زنی گردید و در غلظت های بیشتر از 65 میلی مولارEMS، جوانه زنی متوقف شد. اثر منفی EMSبر رشد ریشه چه بیشتر از ساقه چه بود. بذرهای تیمار شده با 25 میلی مولار EMS، در شرایط هیدروپونیک کشت و تغییرات فنوتیپی در گیاهان M1 مورد ارزیابی قرار گرفت. از بین بیش از یک هزار گیاه M1، فقط در یکی از بوته ها تغییرات فنوتیپی مشاهده گردید. در گیاهان تیمار شده، تغییراتی از قبیل تغییرات در رنگ حاشیه برگها که حکایت از کاهش توان جذب فسفات داشت، مشاهده گردید. در بررسی گل آذین نمونه ها نارسایی های ظاهری از قبیل نقص در اندامهای جنسی مشاهده نگردید. در پرتوتابی بذرهای جوانه زده با نور UV-C، با طول موج 254 نانومتر با مقادیر متفاوت، تغییرات قابل مشاهده ای در گیاهان پرتوتابی شده، مشاهده نگردید. به منظور ایجاد جهش در یونجه، تیمار بذر با غلظت های مناسب EMS بهترین نتیجه را در تولید گیاهان موتانت ایجاد می نماید. در حالی که پرتو UV تاثیر قابل مشاهده ای در ایجاد جهش در گیاهان تیمار شده ندارد.