نقش سیدروفور سودوموناسهای فلورسنت در جذب روی توسط گندم با استفاده از ایزوتوپ 65Zn

این تحقیق به منظور بررسی پتانسیل سیدروفور سویه های بومی سودوموناس های فلورسنت در جذب روی نشاندار (65Zn) در سال 1384 انجام گرفته است. برای این منظور 201 جدایه از گونه های Pseudomonas putida، P. fluorescens و P. aeruginosa از مزارع گندم مناطق مختلف ایران جداسازی شدند. توان تولید سیدروفور سویه ها با استفاده از محیط جامد حاوی کرم آزورل اس (CAS-agar) مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور استخراج سیدروفور، سویه های برتر تولید کننده سیدروفور از هر گونه انتخاب و در محیط استاندارد سوکسینات (SSM) به مدت 72 ساعت در دمای 28 C رشد داده شدند. سپس باکتری ها با سانتریفوژ 10000 دور در دقیقه به مدت 20 دقیقه، ته نشین شدند و محلول رویی پس از صاف شدن با صافی غشائی 0/22 میکرومتر، به عنوان منبع سیدروفور در آزمایش ها استفاده شد. ارزیابی جذب و انتقال روی با استفاده از کمپلکس سیدروفور باکتری ها با 65Zn (Zn-siderophore) بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با 3 تکرار و در مقایسه با سیدروفور استاندارد دسفرواکسامین (DFOB) انجام گرفت. این آزمایش در شرایط هیدروپونیک بر روی دو رقم گندم (Triticum aestivum L.) کارا از نظر تولید فیتوسیدروفورها (طبسی) و غیرکارا (یاواروس) در آزمایشگاه بیولوژی موسسه تحقیقات خاک و آب انجام گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در میان سیدروفور گونه های مورد مطالعه، کمپلکس سیدروفور P. putida بالاترین پتانسیل را در قابلیت جذب 65Zn برای گندم داشت و حتی با میزان جذب شده این عنصر توسط سیدروفور استاندارد برابری می کرد. میزان جذب 65Zn توسط گیاه ازکمپلکس این گونه در مقایسه با سیدروفور استاندارد (DFOB) ، به 83 درصد رسید. اثر اصلی باکتری (نوع سیدروفور) در مقدار جذب روی نشان دار معنی دار بود که ممکن است ناشی از وجود اختلاف در ساختار شیمیایی سیدروفورها باشد. مقدار روی انتقال یافته به اندامهای هوایی هر دو رقم گندم از کمپلکس سیدروفور P. putida با 65Zn بیشتر از کمپلکس سیدروفور دو گونه دیگر سودوموناس بود. همچنین نتایج نشان داد که مقدار 65Zn بیشتری در ریشه رقم یاواروس نسبت به رقم طبسی تجمع یافته و درصد کمی از آن به اندامهای هوایی انتقال یافت. توان کمپلکس سیدروفور سویه ها در تامین Zn برای گندم به صورت Sid-DFOB> Sid-P. putida> Sid-P. fluorescens> Sid-P. aeruginosa کاهش یافت. با عنایت به توانمندی P. putida در تولید کمپلکس سیدروفور- Zn با بیشترین قابلیت جذب برای گندم، این گونه را می توان گونه تولید کننده زینکوفور (Zincophore) نیز نامگذاری نمود.