بررسی بیماران مبتلا به تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) بستری در بیمارستان امیرالمومنین زابل طی سالهای 82 - 84

تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک بیماری خونریزی دهنده ویروسی است که عامل آن ویروسی از جنس Nairovirus از خانواده Bunyaviridae است. گرچه CCHF یک بیماری زئونوز است ولی موارد تک گیر و طغیانهایی از این بیماری، انسانها را هم درگیر نموده است. این بیماری در بعضی از کشورهای آفریقایی، اروپایی و آسیایی بصورت آندمیک وجود دارد. تهوع، استفراغ، گلو درد و درد منتشر شکم ممکن است وجود داشته باشد. تشخیص از طریق شناسایی آنتی بادی اختصاصی ضد CCHF صورت می گیرد. این مطالعه جهت بررسی علائم و نشانه های بیماران مبتلا به CCHF بستری در بیمارستان امیرالمومنین زابل طراحی و اجراء گردید.

این یک مطالعه توصیفی مقطعی (Cross sectional) است که در آن، پرونده بیماران بستری از ابتدای سال 1382 تا پایان سال 1384 که در بیمارستان امیرالمومنین زابل با تشخیص CCHF بستری بوده اند، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده بوسیله نرم افزار SPSS ver. 14 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.

در مجموع در طی سالهای 84 – 82 تعداد 65 بیمار با تشخیص CCHF در بیمارستان امیرالمومنین زابل بستری شدند. از این تعداد (80%) 52 نفر مرد و (20%) 13 نفر زن بودند. از 65 بیمار بستری 60 بیمار معادل 92% بهبود یافتند و به زندگی بازگشتند ولی تعداد 5 بیمار معادل 8% علی رغم اقدامات درمانی و حمایتی فوت نمودند. یعنی میزان مرگ و میر بیماری CCHF در مطالعه ما 8% بود. از کل بیماران بستری (4/98%) 64 نفر تب داشتند، و تنها یک بیمار یعنی 6/1% بدون تب بود. از 65 بیمار بستری (80%) 52 نفر سردرد داشتند، دردهای عضلانی در (3/72%) 47 نفر از بیماران وجود داشت، (60%) 39 نفر از بیماران از تهوع و استفراغ شاکی بودند. از مجموع 65 بیمار (2/49%) 32 بیمار از شکم درد شاکی بودند. تعداد 9 بیمار (8/13%) دچار ضایعات پتشی پورپورا شدند. در (4%) 3 بیمار اسپلنومگالی وجود داشت. در 100% بیماران ترومبوسیتوپنی دیده شد. در 46 بیمار یعنی 7/70% در سیر بیماری دچار لکوپنی شدند. تعداد (20%) 13 نفر از بیماران بستری شده دچار آنمی شدند.
بحث: از آنجائیکه بیماری CCHF از سالهای قبل در این منطقه از ایران شناخته شده است، لذا موارد مشکوک سریعا جهت بستری و اقدامات تشخیصی و درمانی معرفی می شوند و در نتیجه میزان مرگ و میر در مطالعه ما (8%) کمتر از سایر مطالعات مشابه بود. در این بررسی تعداد بیماران مرد بیشتر از بیماران زن بود (52 مرد در مقابل 13 زن) که این امر می تواند به دلیل مسائل شغلی باشد که باعث می شود مردان بیشتر از زنان در معرض گزش کنه و تماس با محصولات دامی آلوده باشند. در این مطالعه تب و سردرد از علائم شایع بیماران بود. لذا در مواجهه با بیماری که با شکایت تب، سردرد و دردهای عضلانی در مناطق آندمیک بیماری مراجعه می نماید و یا سابقه تماس با دام را به دلیل مسائل شغلی عنوان می کند، در لیست تشخیص افتراقی می باید به بیماری تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو توجه کرده و در خصوص اقدامات تشخیصی و درمانی قدم برداریم. از آنجائیکه انتقال بیمارستانی این عفونت به اثبات رسیده است در مورد بیمارانی که با تشخیص احتمالی CCHF بستری شده اند، رعایت احتیاطات استاندارد لازم است که اعمال گردد. از آنجائیکه تاکنون واکسن موثر برای استفاده عمومی در دسترس نمی باشد، کنترل کنه جهت پیشگیری از این بیماری لازم است. همچنین در مناطقی که این بیماری آندمیک می باشد استفاده از لباس مناسب و مواد دفع کننده بندپایان مفید واقع می شود.