مطالعه عوامل فیزیکی و شیمیایی در زیستگاه های لاروی پشه های آنوفل

بیماری مالاریا از مهمترین مسائل بهداشتی در بسیاری از کشورها و به خصوص مناطق جنوبی ایران به حساب می آید. با توجه به نقش پشه آنوفل در زنجیره انتقال بیماری، این مطالعه به منظور تعیین عوامل فیزیکی و شیمیایی موثر در زیستگاه های لاروی پشه های آنوفل در شهرستان ایرانشهرانجام شد.
طی سال های 761376 تعداد 68 نمونه شامل 63 نمونه از زیستگاه های لاروی و 5 نمونه از جایگاه های آبی بدون لارو (به عنوان شاهد) از تمام مناطق شهرستان ایرانشهر جمع آوری شد. هر نمونه مورد بررسی شامل نمونه آبی و نمونه لاروی بودکه بر اساس روش های علمی موجود جمع آوری شدند. آزمایش های انجام شده بر روی نمونه آب شامل pH، سختی، هدایت الکتریکی، نیترات، نیتریت، سولفات، کلرور، کلسیم، شوری،کدورت و فسفات بود.
در این مطالعه در مجموع 8 گونه از 13 گونه پشه آنوفل شناخته شده در منطقه جمع آوری و شناسایی شدند. نتایج بدست آمده گویای این است که اختلاف قابل توجهی بین میانگین عوامل فیزیکی و شیمیایی بدست آمده از نمونه های شاهد و نمونه هایی که از جایگاه های حاوی لارو برداشت شده وجود دارد که در مورد آزمایش های هدایت الکتریکی، سختی کل، کلسیم، کلرور، سولفات و نیترات، این مقدار در جایگاه های آبی بدون لارو بیش از دو برابر و در برخی از موارد بیش از 20 برابر برآورد شد. البته در مورد متغیرهای کدورت و فسفات این حالت برعکس بود. عواملی چون فسفات، هدایت الکتریکی وکلسیم در زندگی لاروی آنوفل کولیسیفاسیس به عنوان مهمترین ناقل بیماری مالاریا در منطقه، اثرگذار بوده به گونه ای که همبستگی این عوامل با این آنوفل به ترتیب با P کمتر از 005/0، 03/0 و03/0 معنی دارشده است.
نتایج حاکی از این است که مقادیر بسیار زیاد هر یک از عوامل فوق می تواند نقش محدود کننده ای برای زندگی گونه های متعدد آنوفل ایفا نماید. با این وجود نیتریت از معدود عواملی بود که مقدار زیادتر آن در آب، نقش مثبت را در زندگی پشه ها بازی می کند.