سنجش کیفیت عملکرد مدیریت کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اهواز با استفاده از مدل EFQM

این مقاله شرح پژوهشی است که دو هدف را دنبال می کرد. 1) تعیین وضعیت عملکرد مدیریت کتابخانه های دانشگاه شهید چمران براساس مدل تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM)؛ 2) بررسی کارآمدی مدل تعالی سازمانی در محیط کتابخانه ها.
دانشگاه شهید چمران با سابقه ای پنجاه ساله، به عنوان یکی از دانشگاه های مادر کشور، همواره در تلاش بوده است به سوی تعالی گام بردارد. کتابخانه های این دانشگاه به عنوان عوامل اصلی پشتیبانی برنامه های آموزشی و پژوهشی آن، همسو با مجموعه ی دانشگاه شهیدچمران، همواره به دنبال رسیدن به تعالی بوده اند. برای بهبود کیفیت، لازم است این کتابخانه ها ابتدا با بررسی وضعیت حاضر، عملکرد مدیریت در این کتابخانه ها، و میزان دوری یا نزدیکی از شرایط آرمانی تعالی را مشخص کنند تا پس از آن با آگاهی از ضعفها و قوتهای خود، برای برداشتن گامهای لازم در راه رشد و تعالی برنامه ریزی کنند.
انجام تحقیق حاضر نشان داد که کیفیت مدیریت در کتابخانه های مورد بررسی، در سطحی بسیار پایین تر از متوسط قرار دارد و از بعد «توانمندسازها»، بخشها، روش ها و ساز و کارهای طراحی شده مربوط به حوزه های رهبری، خط مشی، کارکنان، منابع و مشارکت ها و فرآیندها در حوزه مدیریت، توانسته اند تنها با کیفیتی که 35 درصد وضعیت مطلوب است فعالیت کنند. در بعد «نتایج» نیز وضعیت اندکی بهتر بوده و در سطح نسبتا متوسطی است. فقط «نتایج مشتریان» با کسب امتیازی برابر با 2/122 از 200 بیشتر از حد متوسط ارزیابی شد. بقیه زمینه ها نیاز به بهبود دارد. درمجموع، کیفیت مدیریت درکتابخانه های دانشگاه شهید چمران با عنایت به کسب 3/ 421 امتیاز از 1000 امتیاز الگوی تعالی سازمانی، از سطحی پایین تر از متوسط برخوردار است. پرداختن به نقاط ضعف و تلاش در جهت مرتفع ساختن آنها و نیز تقویت نقاط بهبود مدیریت کتابخانه های مورد بررسی، می تواند سبب ساز ارتقاء کیفیت مدیریت در این کتابخانه ها گردد. از سوی دیگر، انجام این تحقیق و حصول نتایج روشن، بیانگر این واقعیت است که الگوی تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت که تا کنون بیشتر در مؤسسات صنعتی، و در موارد اندکی در مؤسسات خدماتی غیرکتابداری به کار گرفته شده بود، این قابلیت را دارد که با اندک تغییرات و تعدیلهایی با محیط کتابخانه و خدمات آن سازگار شده و در این محیط نیز به کار گرفته شود.