چیستی و چگونگی سیاست خارجی مقایسه ای مطالعه موردی روابط ایران و سوریه

یکی از راه های مطالعه سیاست خارجی کشورها، بررسی آن از منظر مقایسه ای است. هدف اصلی سیاست خارجی مقایسه ای، شناخت عوامل تاثیر گذار در تصمیمات ناظر بر سیاست خارجی و تدوین نظریات و الگوهای فراگیر از سیاست خارجی دولتهاست. در رهیافت مقایسه ای، محقق با تطبیق سیاست خارجی دولتها بر اساس متغیرهای توضیحی مورد نظر، به تفاوتها و شباهتها در سیاست خارجی کشورها پی می برد. با استفاده از رهیافت مقایسه ای، می توان به تبیین سیاست خارجی کشورها در قبال یکدیگر یا هر موضوع خاص دیگر نائل گردید. مفروض اصلی سیاست خارجی مقایسه ای این است که پدیده سیاست خارجی یک امر پیچیده است و نمی توان آن را براساس صرفا یک متغیر مانند قدرت تبیین کرد. نوعی هم پیوندی بین متغیرهای اصلی شکل دهنده سیاست خارجی دولتها اعم از داخلی و خارجی وجود دارد. منطق سیاست خارجی دولتها به مانند جزایر جدا از هم و منحصر به فرد نیست، بلکه می توان الگوهای مشترکی در سیاست خارجی دولتها یافت. در این مقاله، ضمن تحلیل مبانی، اهداف و مشکلات سیاست خارجی مقایسه ای، یک مدل توضیحی شش متغیره شامل سیستم بین الملل، قدرت، حکومت، نقش، ویژگی های اجتماعی و اقتصادی و شخصیت رهبران با الهام از مدل جیمز روزنا، ولی با قرائت متفاوت و روزآمد، ارایه می گردد. در پایان، جهت کاربردی کردن مدل، روابط ایران و سوریه در قبال یکدیگر بر این اساس مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.