نتایج طراحی روش محیط آگار ویژه برای تعیین حساسیت دارویی سویه های مایکوباکتریوم توبرکولوزیس به پیرازینامید در انیستیتو کشوری تحقیقات سل و بیماری های ریوی تهران

پیرازینامید یکی از چهار داروی خط اول ضدسلی است که علاوه بر کوتاه کردن دوره درمان با از بین بردن اشکال فعال و غیرفعال باسیل سل در محیط اسیدی درون ماکروفاژها، در ریشه کن کردن ارگانیسم در بدن بیمار بسیار موثر است.
بر خلاف سایر داروهای ضدسلی فعال بودن پیرازینامید در pH اسیدی (در صورتی که pH مناسب برای رشد ارگانیسم 8/6 می باشد)، سنجش حساسیت باسیل سل به این دارو را با مشکل اساسی مواجه ساخته است.
با یک سیستم بافری مناسب و پایدار pH محیط آگار پایه 7H10 برابر با 6 تنظیم می گردد، از طرفی مواد مهارکننده رشد، از ترکیب محیط آگار پایه 7H10 حذف گردیده و محیط با مکمل های ویژه سرم حیوانی بسیار غنی می گردد به طوری که ارگانیسم در pH برابر با 6 همانند شرایط pH برابر با 8/6 تکثیر نماید. با استفاده از معادله هندرسن- هسل باخ که فعالیت آنزیم- سوبسترا را در pH های مختلف مشخص می کند با توجه به غلظت بحرانی مقدار لازم دارو در مقادیر متفاوت به محیط افزوده شده و بر اساس روش تناسب نتایج قرائت می گردد. به همراه سویه های مورد بررسی از سویه های حساس و مقاوم استاندارد نیز به عنوان کنترل استفاده می گردد. جهت کنترل بیشتر سویه های مورد بررسی و کنترل در محیط فاقد دارو نیز کشت می گردد. حساسیت سویه های مورد بررسی علاه بر پیرازینامید در برابر سایر داروی خط اول ضدسل یعنی ریفامپین، ایزونیازید، اتامبوتول و استرپتومایسین نیز مورد مطالعه قرار گرفته است که در بخش نتایج متن مقاله ارایه شده است.
نتایج به دست آمده در طی مدت بررسی نشان می دهد که حدود 6 ٪ از سویه های باسیل سل جدا شده از بیماران به پیرازینامید مقاوم می باشد و تقریبا 1 ٪ جدا شده ها نیز فقط به پیرازینامید مقاوم است. با توجه به این که به طور مداوم عدم تاثیر pH پایین محیط کشت مورد استفاده بر رشد ارگانیسم کنترل می گردد و معادله هندرسن- هسل باخ نیز در تعیین فعالیت آنزیم بر سوسترا یسیار دقیق می باشد، نتایج به دست آمده قابل اطمینان می باشد.
مزیت دیگر این روش این است که با توجه به غلظت های مختلف دارو می توان حساسیت و مقاومت واقعی را تعیین نمود، ضمنا می نوان به صورت مستقیم (همزمان به کشت اولیه نمونه) حساسیت و یا مقاومت به پیرازینامید را تعیین نمود.