تعیین تیمار مطلوب جهت شکستن خواب و افزایش جوانه زنی بذر کیکم (Acer monospessulunum L)

کیکم یکی از گونه های مهم موجود در جنگلهای غرب کشور می باشد که معمولا با بلوط همراه بوده و در سالهای اخیر به شدت از جمعیت آن کاسته شده است. بذر آن دارای خواب دوگانه بوده و جوانه زنی آن با مشکل مواجه است. در این بررسی، تاثیر سرمادهی به مدت 3 و 6 ماه، تیمار با اسید جیبرلیک (250 و500 میلی گرم در لیتر) پس از اعمال سرمادهی، خراش دهی با اسیدسولفوریک در دو زمان 10 و 20 دقیقه (تیمارهای فوق روی دو بستر کاغذ صافی و ماسه بادی استریل)، پیش تیمار گرما در تناوب C°25-15 و به دنبال آن سرمادهی روی بستر ماسه و بالاخره کاشت مستقیم بذر با غلاف سالم و یا خراشدهی شده در گلدان حاوی خاک مزرعه و قرار دادن در شرایط طبیعی بر جوانه زنی بذر کیکم با استفاده از طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سرمادهی به مدت شش ماه در بستر ماسه، به طور معنی داری (01/0p<) و به میزان 33% درصد جوانه زنی بذر این گونه را افزایش داد. اثرهای متقابل سرما و بستر، نیز در ارتباط با جوانه زنی معنی دار (05/0p<) بود. کاربرد اسید جیبرلیک، اگرچه باعث افزایش درصد جوانه زنی شد، اما استقرار دانه رستها نسبت به شاهد (فقط سرما) کاهش نشان داد. تیمار اسیدسولفوریک بر جوانه زنی بذر موثر واقع نشد. پیش تیمار گرما و اعمال سرمای بعدی باعث افزایش قابل قبول درصد جوانه زنی (26%) شد. خراشدهی بذر و نگهداری در شرایط مزرعه باعث بیش از دو برابر شدن تعداد بذرهای جوانه زده شد. بنابراین بهترین شرایط برای جوانه زنی بذر این گونه در آزمایشگاه، ضدعفونی سطحی و سرمادهی به مدت شش ماه در بستر ماسه بود.