میرچا الیاده و پدیدار شناسی دین

مطالعات اجتماعی دین، علی رغم اهمیت فراوان آن در ایران، مورد اهتمام کافی قرار نگرفته است. اغلب مطالعات در این زمینه از دو نقیصه بزرگ رنج می برند. اولا، به وجه تمایز و مختصات امر دینی توجه نمی شود و اغلب آن را از سنخ سایر پدیده های اجتماعی قلمداد می کنند. ثانیا، روش شناسی به کار رفته در این مطالعات اغلب ماهیت تجربه گرایانه دارد؛ زیرا پارادایم اصلی حاکم بر مطالعات دینی در ایران هنوز پارادایم پوزیتویستی واقعیت اجتماعی دورکیم است. این در حالی است که اغلب پدیده های دینی، به ویژه دین ورزی از نوع توحیدی آن، از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است که آن را با سایر پدیده های اجتماعی غیر قابل قیاس می کند. این نوشتار به بررسی آرای میرچا الیاده می پردازد. مطالعات پدیدارشناختی وی تا حدودی از این امتیاز برخوردار است که با تاکید بر استقلال امر دینی، از پارادایم پوزیتویستی مطالعات دینی فاصله می گیرد و همین امر می تواند الهام بخش ما در جهت تلاش برای دست یابی به روش شناسی متناسب با ویژگی ها و مختصات پدیده های دینی باشد.
نویسنده با رویکرد نظری به مسئله، تبیین مطالعات دینی از منظر غیرپوزیتویستی در آرای میرچا الیاده را هدف اصلی خویش قرار داده است.