تاثیر انحلال نکاح در مرحله نهایی انتقال (ترانسفر) گامت یا جنین (خودی یا اهدایی)

عملیات دریافت جنین حاصل از گامت یا گامت های خودی یا ثالث توسط زوجین نابارور متقاضی به طور معمول حدود 4 ماه (و گاهی بیشتر) به طول می انجامد. بدیهی است رضایت و موافقت قطعی زوجین نابارور به درمان، باید پیش از آغاز عملیات مذکور صراحتا اعلام گردد. در طی این عملیات چنانچه موضوع آن اهدای جنین یا اسپرم باشد شوهر هیچ نقشی برعهده نداشته و چنانچه موضوع اهدای تخمک باشد و یا در مواردی که برای درمان ناباروری، توسل به تلقیح خارج رحمی گامت های زوجین اجتناب ناپذیر می گردد، حضور شوهر معمولا یک نوبت جهت تهیه نمونه اسپرم لازم می آید. حال این پرسش به میان می آید که چنانچه در خلال عملیات درمانی، موجبات انحلال رابطه زوجیت فراهم آید تکلیف عمل ترانسفر چیست و آیا مرکز پزشکی ملزم به احراز بقای رابطه زوجیت فیمابین در زمان انتقال جنین می باشد؟ و آیا زوجه که در طول اجرای عملیات درمانی مرتبا با مرکز پزشکی در تماس است مکلف است انحلال زوجیت را به مرکز پزشکی اعلام نماید و چنانچه به این تکلیف عمل ننماید، آیا مسوولیتی متوجه مرکز پزشکی می باشد؟ توجه به این نکته ضروریست که اهدایی بودن جنین یا گامت انتقالی واجد موضوعیت نبوده و آثار سوء ناشی از انحلال نکاح، در انتقال جنین حاصل از گامت های خود زوجین نیز ممکن است رخ دهد.
نگارندگان معتقدند در صورتی که رابطه زوجیت زوجین متقاضی درمان ناباروری به روش دریافت گامت یا جنین (اعم از آن که گامت یا جنین خودی باشد یا اهدایی) به هرعلت پس از اعلام رضایت به درمان و پیش از عمل ترانسفر منحل شود، نوزاد یا نوزادان متولد شده، علی الخصوص اگر حاصل از عملیات اهدا باشند، از حمایت های خانوادگی مورد انتظار برخوردار نبوده و تولد این کودکان ممکن است منشاء اختلافات خانوادگی عدیده گردد. لذا به نظر می رسد جهت پیشگیری از این امر، حضور زوج اصالتا در هنگام انجام عمل ترانسفر الزامی بوده و تحت هیچ شرایطی حتی قوه قاهره نیز عمل ترانسفر نباید بدون حضور زوج و احراز دوام رابطه زوجیت صورت پذیرد و این امر باید قبل از شروع عملیات درمانی به زوجین تفهیم گردد.