بررسی اثر درمانی هپارین در شکست مکرر لانه گزینی در سیکل های لقاح خارج رحمی: یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده

شکست مکرر لانه گزینی (RIF) یکی از علل عدم موفقیت سیکل های لقاح خارج رحمی می باشد. سندرم آنتی فسفولیپید تنها سندرم شناخته شده مورد توافقی است که باRIF ارتباط داشته و هپارین انتخاب درمانی ثابت شده آن است. تاکنون روشن نشده که آیا هپارین ممکن است در زنانی که آنتی بادی های دیگر (غیر از آنتی فسفولیپید) یا سایر علل شکست درمان را دارند اثرات مثبت داشته باشد یا خیر؟. با توجه به اینکه لقاح خارج رحمی اغلب بهترین درمان برای زوج های مبتلا به ناباروری چند عاملی و یکی از گزینه های درمانی معقول برای زنان مبتلا به کاهش باروری یا ناباروری با علت نامشخص است، درمان شکست مکرر در لانه گزینی از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر هپارین در بیماران دچار شکست مکرر در لانه گزینی انجام شد.
در این کارآزمایی بالینی تصادفی جامعه مورد مطالعه، بیماران مراجعه کننده به بخش درمان ناباروری بیمارستان دکتر شریعتی تهران طی دوره 86-1385 بود که دارای دو یا بیشتر تجربه IVFناموفق بودند. پس از اخذ تاییدیه کمیته اخلاق 60 زن به طور تصادفی، بدون توجه به خصوصیات بالینی به صورت یک در میان، در دو گروه (تحت درمان با هپارین و عدم درمان) قرار گرفتند. عامل مردانه، اختلالات آناتومیک، عفونی، بیماری های زمینه ای، اختلالات اندوکرین و علل ژنتیک در آنها رد شده بود. بیماران در گروه درمان از 14 روز قبل از IVF هپارین با دوز BID/SC/ 5000 دریافت کردند. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS بررسی شد. پس از بررسی توزیع نرمال داده ها، نتایج کمی با t-test و نتایج کیفی با آزمون 2 مقایسه شدند. از آنالیز آماری رگرسیون لجستیک جهت بررسی و کنترل اثر عوامل مداخله گر استفاده شد. سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد.
در پیامد بارداری (رسیدن به هفته 30 بارداری) بین دو گروه تفاوت معنی دار آماری دیده نشد. در 40% افراد گروه تحت درمان با هپارین و 30% از گروه کنترل، تست HCG مثبت شد که اختلاف معنی دار نبود. 3/23% از گروه هپارین و 7/16% از گروه کنترل به هفته 30 بارداری رسیدند، که اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. در مقایسه نتایج بین افراد دارای علت ایمنولوژیک یا ترومبوفیلی با بیماران با علت ناشناخته در گروهی که تحت درمان با هپارین قرار گرفته بودند اگرچه اختلاف معنی دار نبود، ولی در بیماران دارای علت ایمنولوژیک یا ترومبوفیلی تحت درمان با هپارین میزان مثبت شدن HCGبیشتر از بیماران با علت ناشناخته تحت درمان با هپارین بود (3/58% در مقابل 8/27%).
با توجه به عدم مشاهده تفاوت معنی دار از نظر پیامد بارداری در موارد درمان با هپارین در شکست مکرر IVF بین دو گروه در این مطالعه، به نظر نمی رسد که درمان با هپارین در بیماران شکست مکرر IVF بدون علت مشخص سودمند باشد. اگرچه علیرغم معنی دار نبودن، پیامد بارداری در گروه زنان دارای علل ایمنولوژیک یا ترومبوفیلی شکستIVF تحت درمان با هپارین بیشتر بود؛ ولی برای ارائه راهکار درمانی انجام مطالعات تصادفی بزرگتر برای بررسی تاثیر هپارین در بیماران مواجه با شکست مکرر در لانه گزینی لازم است.