بررسی تنوع ژنتیکی انتامبا هیستولیتیکا و انتامبا دیسپار در نمونه بیماران با علایم گوارشی در تهران

به درستی مشخص نیست که چرا بیماری آمیبیازیس و علایم ناشی از آن، تنها در 5 تا10% افراد آلوده با انتاموبا هیستولیتیکا گزارش گردیده است. تصور می شود که تفاوت در میزان بیماریزایی در میان گونه های انگل، در برآیند شدت و حدت بیماری آمیبیازیس، موثر است. در این مطالعه، علاوه بر تعیین میزان شیوع دو تک یاخته انتامبا هیستولیتیکا و انتامبا دیسپار در بیماران مبتلا به اختلالات گوارشی، تنوع ژنتیکی در ژن غیر کدکننده لوکوس 2-1 بررسی شدند تا اختلاف ژنوتیپی انتامباها در نمونه های مثبت مشخص گردد.

از 1700 نمونه مدفوع آزمایش شده مربوط به مراجعین به مراکز درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، جمعا 27 مورد انتامبا هیستولیتیکا/ انتامبا دیسپار مشاهده گردید که پس از استخراج DNA، واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) با دو جفت پرایمر اختصاصی گونه از ژن لوکوس 2-1 انجام گرفت و گونه آمیب، شناسایی و تعیین توالی گردید، و با توالی نوکلئوتیدهای شناخته شده انتامبا هیستولیتیکا و انتامبا دیسپار، مقایسه وتنوع ژنتیکی سویه ها بررسی گردید.

واکنش PCR با پرایمرهای فوق در 21 مورد از 27 نمونه مورد مطالعه، قطعه حدود 430 جفت باز را تکثیر نمود و انتامبا دیسپار شناسایی گردید. یک سویه، قطعه ای در حدود 340 جفت بازی تکثیر کرد و انتامبا هیستولیتیکا، شناسایی گردید. پنج مورد از نمونه ها تکثیر نشدند و از مطالعه حذف شدند. با PCR و تعیین توالی محصول PCR، تنوع ژنتیکی قابل توجهی از نظر اندازه، نوع و تعداد واحدهای تکرارشونده و ترتیب قرارگرفتن نوکلئوتیدها در ژن لوکوس 2-1 سویه های انتامبا دیسپار ایرانی مشاهده گردید.

در این مطالعه، 8 الگوی متفاوت و جدید انتامبا دیسپار در بین 21 سویه مورد بررسی، مشاهده و به GenBank گزارش شد. سویه انتامبا هیستولیتیکای ایرانی (NH1 E.h IR) با سویه استاندارد KU20 (Accession No. AB075706) گزارش شده از ژاپن، در ژن لوکوس 2-1، همخوانی ژنوتیپی 100% نشان دادند.