تاثیر تنش خشکی و هورمونهای گیاهی بر رشد طولی دمگل برنج

یکی از موانع اصلی دستیابی به عملکرد بالا در تولید برنج، تنش خشکی بویژه در مرحله گلدهی است. ممانعت از رشد طولی دمگل از مهم ترین دلایل این اثر است که منجر به باقی ماندن خوشه در درون غلاف برگ پرچمی و عقیم ماندن سنبلچه های خارج نشده می گردد. این پژوهش به مطالعه الگوی رشد طولی دمگل در گیاه برنج تحت آبیاری کافی و تنش خشکی می پردازد و سپس تاثیر هورمونهای گیاهی (آبسیزیک اسید، جیبرلیک اسید و اکسین) را بر طویل شدن دمگلهای جدا شده مورد بررسی قرار می دهد. اثر بازدارندگی تنش خشکی بر رشد طولی دمگل از زمان لوله شدن برگها مشاهده شده و تا زمان برطرف شدن تنش ادامه می یابد. با آبیاری مجدد، دمگل رشد طولی خود را از سر می گیرد. اما دوره رشد دمگل محدود بوده، مجالی برای جبران فرصت از دست رفته نیست و دمگل نمی تواند طول نهایی لازم را حاصل نماید. رشد طولی دمگل یک جهش یافته IR64 با دمگل طویل به نام eui-10نیز با تنش خشکی متوقف می شود، اما از آنجا که نرخ رشد طولی دمگل آن بیش از IR64 است با آبیاری مجدد، تمامی خوشه از غلاف برگ پرچمی خارج می گردد. برای مطالعه اثر مستقیم و متقابل هورمونهای گیاهی بر رشد طولی دمگل، سازگانی ساده و کارآمد مورد استفاده قرارگرفت. به این منظور، دمگلها از پنجه های در حال خروج خوشه جدا و در محلول های مورد نظر قرار داده شد. حضور هورمون اکسین (IAA) تاثیر معنی داری بر رشد طولی دمگلهای جدا شده نداشت در حالی که اثر محرک جیبرلیک اسید (GA3) مشهود بود و با افزایش غلظت آن افزایش می یافت. افزودن آبسیزیک اسید، موجب خنثی نمودن اثر جیبرلیک اسید و توقف رشد دمگلها شد. اثر محرک جیبرلیک اسید و بازدارنده آبسیزیک اسید بر رشد طولی دمگلهای جدا شده در موروبرکن بعنوان نماینده ای از ارقام جاپونیکا، IR64 بعنوان نماینده ای از ارقام ایندیکا، و eui-10 در سطح احتمال 1/0 درصد معنی دار بود. این داده ها نشان دهنده نقش احتمالی تنظیم هورمونی رشد طولی دمگل در پاسخ به تنش خشکی می باشد.