مطالعه ساختمان بافت شناسی کبد و پانکراس ماهی کپور علفخوار

در این پژوهش، کبد 10 قطعه ماهی کپور علفخوار مورد مطالعه ماکروسکوپی و میکروسکوپی قرارگرفته است. جهت مطالعه میکروسکوپی، ازکبد ماهیان مورد مطالعه به روش معمول تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه گردید. برش ها علاوه بر رنگ آمیزی H&E مورد رنگ آمیزی های اختصاصی PAS و هماتوکسیلین آهن وایگرت نیز قرار داده شدند. نتایج ماکروسکوپی نشان داد که کبد این ماهی در قسمت قدام حفره شکمی، از دو قطعه چپ و راست ضخیم و پهن تشکیل شده است، از هر یک از قطعات، کشیدگی نازکی به طرف انتها و خلف روده امتداد یافته که در انتها به هم متصل می شوند. نتایج میکروسکوپی نشان داد که سطح خارجی کبد توسط کپسول بسیار ظریفی پوشیده شده که استطاله هایی به داخل بافت کبد نفوذ کرده ولی لوبولاسیون مشخص و کاملا مجزایی را ایجاد نمی کند. ساختار هر لوبول از یک سیاهرگ مرکزی، طنابهای کبدی و سینوزوئیدها تشکیل شده و در دیواره سینوزئیدها، سلولهای کوپفر در بین سلولهای آندوتلیال مشاهده گردید. همچنین مشاهدات میکروسکوپی نشان داد که بخشی از غده پانکراس به همراه شاخه هایی از ورید باب وارد بافت کبد شده و تا عمق پارانشیم کبد امتداد می یابد. پانکراس در بافت کبد از دو بخش برون ریز و درون ریز تشکیل شده است. بخش برون ریز پانکراس این ماهی از نظر ساختار بافتی با آسینی های سروزی غده پانکرانس پستانداران کاملا متفاوت بوده و از توده های سلولی سروزی که در مرکز هریک از آنها شاخه ظریفی از ورید باب قرار دارد، تشکیل شده است. بخش درون ریز پانکراس یا جزایر لانگرهانس توسط کپسول همبندی ظریفی از بخش برون ریز پانکراس جدا شده و به شکل توده های سلولی کروی و روشن در میان بخش برون ریز پانکراس قرار دارند. در رنگ آمیزی H&E، فقط سلولهای A یا با هسته هائی بیضی شکل، بزرگ و یوکروماتین و سلولهای B یا با هسته هائی کروی، کوچک و هتروکروماتین قابل تمایز بودند. مجرای مشترک هپاتوپانکراس در بخش میانی حباب روده ای باز می شود. هر چند نتایج بدست آمده از این تحقیق بیانگر وجود شباهت های زیادی بین ساختار مرفولوژیک و هیستولوژیک کبد و پانکراس ماهی کپور علفخوار با دیگر گونه های ماهیان مانند ماهی شش دار (استوسکوپف 1993) و ماهی سرچرب (یوکوس و کان 2001 و تاکاشی 1982) می باشد، لیکن تفاوت های ساختاری قابل توجهی نیز مشاهده گردید (12، 13، 14).