تاثیر تنش غرقابی بر رشد ریشه و اندام های هوایی ژنوتیپ های نخود (Cicer arictinum L)

رشد ریشه و اندام هوایی دو ژنوتیپ نخود شامل Rupali (تیپ دسی) و Flip 97-530 (تیپ کابلی) در دو شرایط تنش غرقابی و کنترل (بدون تنش) در گلخانه تحقیقاتی CSIRO واقع درایالت وسترن استرالیا به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. جعبه های مخصوص رشد ریشه به ابعاد 100× 24×10 سانتی متر که یک دیواره آن شیشه ای بود به عنوان واحدهای آزمایشی در نظر گرفته شدند. هنگامی که طول ریشه دراولین ژنوتیپ به 50 سانتی متر رسید، تنش غرقابی به مدت 12 روز اعمال و پس از مدت مذکور زهکشی انجام شد. تنش غرقابی سطح برگ و بیوماس اندام هوایی را به صورت معنی داری کاهش داد. بیوماس ریشه تحت تاثیر تنش غرقابی به شدت کاهش یافت، در این شرایط بیش از 86 درصد بیوماس ریشه به لایه 20- 0 سانتی متری خاک و کمتر از 14 درصد مابقی به لایه 40-20 سانتی متری خاک تعلق یافت. در شرایط بدون تنش، بیش از 85 درصد ریشه ها به لایه 40- 0 سانتی متری سطح خاک و کمتر از 15 درصد مابقی به عمق های پایین تر از 40 سانتی متر اختصاص داشت. ژنوتیپ Flip 97-530 هم در شرایط تنش و هم بدون تنش از بیوماس ریشه بیشتری نسبت به ژنوتیپ Rupaliبرخوردار بود. در دوره تنش غرقابی فعالیت باکتری های تثبیت کننده ازت متوقف شد اما پس از رفع تنش، گره ها درباره تشکیل شد و جمعیت آنها به سرعت افزایش یافت، به طوری که در پایان دوره رشد، ژنوتیپ ها از نظر تعداد و وزن خشک گره در شرایط تنش و بدون تنش تفاوت معنی داری نداشتند.