بررسی الگوی غذایی کیفی و کمی دانش آموزان دبستانی شهر تهران

بسیاری از عادات و ترجیحات غذایی، در دوران کودکی شکل می گیرد. پیروی از الگوی غذایی صحیح و متعادل، یکی از مهم ترین عوامل بازدارنده از بیماری های تحلیل برنده در بزرگسالی است. بنابراین، تعیین الگوی غذایی کودکان در صدر اولویت های بهداشتی قرار می گیرد. مطالعه حاضر با هدف تعیین الگوی وعده های اصلی و میان وعده های غذایی کودکان دبستانی شهر تهران در سال های 84-1382 انجام شد.
761 دانش آموز دختر و پسر از پایه های اول تا پنجم دبستان (378 دانش آموز از پایه اول و 383 دانش آموز از سایر پایه ها) از کلیه مناطق 19 گانه شهر تهران با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای وارد مطالعه شدند. جمع آوری اطلاعات در دو بخش، یک بخش از طریق مصاحبه با دانش آموزان وبخش دیگراز طریق مصاحبه با مادران یا مراقبین کودکان طی 2 تا 3 روز مراجعه به مدارس صورت گرفت. اطلاعات مربوط به مصرف مواد غذایی توسط پرسشنامه های یادآمد خوراک یک روزه و بسامد مصرف میان وعده ها طی یک ماه گذشته جمع آوری شد. داده های توصیفی برای متغیر های کمی به شکل میانگین و انحراف معیار و برای متغیرهای کیفی به صورت توزیع فراوانی ارائه شد میانگین دریافت انرژی در دانش آموزان پایه اول 551 ± 1910 و در سایر پایه ها 539 ± 2014 کیلوکالری بود. در مقایسه با نیاز، دریافت انرژی در تمام نمونه های مورد بررسی(95%نیازدر پایه اول و 91% نیاز در سایر پایه ها) و آهن (86%نیاز) درسایر پایه ها (دوم تا پنجم) ناکافی بود. دریافت مواد مغذی دیگر در حد توصیه شده بود. در مجموع، میانگین دریافت روزانه انرژی، پروتئین و برخی از ویتامین های گروه B در دختران بیش تر از پسران به دست آمد (05/0P<). بیش ترین درصد انرژی دریافتی روزانه در وعده های اصلی، از ناهار (28%) و در میان وعده ها از عصرانه (22%) تامین می شد. میان وعده ها حدود 40% از انرژی دریافتی روزانه را در دانش آموزان مورد بررسی تامین می کردند. چگالی دریافت پروتئین و چربی در همه دانش آموزان در وعده های اصلی، بالاتر و چگالی دریافت کربوهیدرات، کلسیم و ویتامین C به ازای هر 1000 کیلو کالری در میان وعده ها بیش تر بود. چگالی آهن دریافتی به ازای هر1000 کیلو کالری در وعده ها و میان وعده های مصرفی تقریبا مشابه بود. تقریبا تمام دانش آموزان، میوه ها و فراورده های قنادی را در طول هفته به عنوان میان وعده مصرف می کردند.
میان وعده ها نقش مهمی در تامین انرژی و مواد مغذی دریافتی روزانه در دانش آموزان دبستانی داشتند وحتی در بعضی موارد، سهم آن ها از وعده های اصلی(مثل صبحانه) مهم تر بود. توجه به و نقش مهم میان وعده ها در تامین نیازهای کودکان، می تواند در جهت سیاست گذاری و برنامه ریزی مناسب برای ارتقای وضعیت تغذیه کودکان سودمند باشد.