تحلیل های استانی (خرد) و ملی(جمعی) واکنش سطح زیرکشت محصولات کشاورزی در ایران (مطالعه موردی گندم، جو، سیب زمینی، آفتاب گردان و پنبه)

نظر به اهمیت افزایش تولید و عرضه محصولات کشاورزی در روند توسعه اقتصادی کشور، این تحقیق برای بررسی تاثیر عوامل مؤثر بر تغییرات سطح زیرکشت (متغیر جانشین تولید و عرضه برنامه ریزی شده) پنج محصول مهم زراعی و اقتصادی ایران شامل گندم، پنبه، سیب زمینی، آفتاب گردان و جو، با استفاده از روش های اقتصادسنجی، تحت فروض تعدیل جزئی و کامل در چارچوب سیستم معادلات رگرسیون ظاهرا نامرتبط (SURE) انجام شده و برای تعیین الگوی مناسب تحلیل (خرد یا جمعی) از معیار تعدیل یافته تیل (Theil) استفاده گردید. براساس این معیار معادلات(ملی)جمعی با قدرت برازش بهتر به عنوان مبنای تحلیل تعیین شده و براساس نتایج آن، بررسی و تحلیل تغییرات سطح زیرکشت محصولات صورت گرفت. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که عواملی نظیر قیمت محصول، سطح زیرکشت با وقفه یکساله، پیشرفت فناوری و ریسک درآمد ناخالص محصول اثرات تعیین کننده ای بر تغییرات سطح زیرکشت محصولات مورد مطالعه دارند. در این مقاله متناسب با یافته های تحقیق، پیشنهاداتی برای کاربری در سیاست گذاری های بخش کشاورزی ایران ارائه شده است.